hrvatski

Heksanuklearni kompleksi niobija i tantala s monodentatnim i polidentatnim donorima dušika

Opisane su reakcije heksanuklearnih halogenidnih kompleksa niobija i tantala s različitim ligandima: s propilcianidom (C_3H_7CN) kao monodentatnom dušikovom bazom, s 4, 4'-bipiridinom (C_(10)H_8N_2 ; 4, 4'-bpy) i 7, 7, 8, 8-tetracianokinodimetanom (C_(12)H_4N_4 ; TCNQ) kao polidentatnim dušikovim bazama, te s donorom kisika N, N-dimetilformamidom (C_3H_7NO). Reakcijom [M_6X_(12)(C_2H_5OH)_6]X_2 (M = Nb, Ta ; X = Cl, Br) s molekulama propilcianida dobiveni su kompleksi sastava [M_6X_(12)(C_3H_7CN)_6]X_2. Očekuje se da u ovim spojevima molekule propilcianida zauzimaju sve oktaedarske koordinacijske položaje. Riješena je kristalna struktura za spoj [Ta_6Cl_(12)(C_3H_7CN)_2(C_2H_5CN)_4][(Ta_6Cl_(12))Cl_6] koji kristalizira u triklinskom kristalnom sustavu prostorne grupe P-1. Spoj sadrži heksanuklearni kation [Ta_6Cl_(12)(C_3H_7CN)_2(C_2H_5CN)_4]^(2+) s jedinkom [M_6X_(12)]^(2+) i heksanuklearni anion [(Ta_6Cl_(12))Cl_6]^(2-) s jedinkom [M_6X_(12)]^(4+). Spojevi [(M_6X_(12))X_2(H_2O)_4]ˇ4H_2O i [M_6X_(12)(C_2H_5OH)_6]X_2 reakcijom s LiTCNQ daju nove kompleksne vrste [M_6X_(12)(TCNQ)_2(H_2O)_4] odnosno [M_6X_(12)(TCNQ)_2L_4] (L = CH_3OH, C_2H_5OH, CH_3CN). Prema spektroskopskim podacima pretpostavlja se da je radikal-anion TCNQ^(.-) koordiniran na kompleksne jedinke [M_6X_(12)]^(2+). Reakcijom [M_6Cl_(12)L_6]Cl_2 (L = CH_3OH, C_2H_5OH) s 4, 4'-bipiridinom u metanolu, etanolu, odnosno acetonitrilu, priređeni su spojevi [M_6Cl_(12)(4, 4'-bpy)_(4/2)L_2] (L = CH_3OH, C_2H_5OH, CH_3CN) koji sadrže koordinirane molekule otapala i bidentatno vezane molekule 4, 4'-bipiridina koje ujedno čine mostove između dviju susjednih jedinki [M_6X_(12)]^(2+). Nakon otapanja [M_6X_(12)(C_2H_5OH)_6]X_2 u N, N-dimetilformamidu nastaju kristalni spojevi sastava [M_6X_(12)(C_3H_7NO)_6]X_2, koji sadrže koordinirane molekule otapala u svim oktaedarskim koordinacijskim položajima.

heksanuklearni klusteri ; klusteri niobija ; klusteri tantala ; kompleksi s alkilcianidima i N ; N-dimetilformamidom ; TCNQ

nije evidentirano