hrvatski

Priprava prolijekova gemfibrozila

Gemfibrozil je hipolipemik iz skupine fibrata koji se upotrebljava u terapiji dislipidemija i prevenciji ateroskleroze. Jedan od nedostataka ove ljekovite tvari je njeno kratko vrijeme polueliminacije. U svrhu povećanja tog vremena sintetizirani su esteri, amidi i polimer-gemfibrozil konjugati kao potencijalni prolijekovi za koje bi se moglo predpostaviti produljeno ili kontrolirano oslobađanje ljekovite tvari. Početni spoj za pripravu derivata gemfibrozila bio je benzotriazolid gemfibrozila koji reagira s nukleofilima, npr. alkoholima i aminima dajući odgovarajuće estere, odnosno amide. Pripravljeni su metilni, etilni, propilni, butilni, pentilni, 2-propilni i 1-(2-metil-2- propenilni) esteri gemfibrozila te sljedeći amidi: benzilamid, 2-feniletilamid, cikloheksilamid, 2-hidroksietilamid i 2-aminoetilamid. U polimer-gemfibrozil konjugatima kao polimerni nosači upotrebljeni su: poli-D,L-(2,5-diokso-1,3-pirolidindiil) (PSI), poli[a,b-(N-2-hidroksietil-D,L-aspartamid)] (PHEA) i poli[a,b-(N-3-hidroksipropil-D,L-aspartamid)] (PHPA). PSI je dobiven polikondenzacijom L-asparaginske kiseline, a PHEA i PHPA aminolizom PSI s etanolaminom, odnosno 3-amino-1-propanolom. PSI i PHEA su već ranije sintetizirani, a PHPA je novo sintetizirani hidrofilni polimer iz skupine poliaminokiselina. Na te je polimerne nosače gemfibrozil vezan esterskom ili amidnom vezom. Osim u tipu kovalentne veze polimer-gemfibrozil konjugati međusobno su se razlikovali po topljivosti, prosječnoj relativnoj molekulskoj masi, udjelu vezane ljekovite tvari i duljini prostorne skupine između polimernog nosača i gemfibrozila. U daljnjim istraživanjima, koja prevazilaze okvire ovog magistarskog rada, predviđena je evaluacija sintetiziranih derivata gemfibrozila kao potencijalnih prolijekova.

gemfibrozil; prolijek; sinteza

nije evidentirano