hrvatski

Novi pristup pripravi supstituiranih N-hidroksiurea

Hidroksiurea, jedini citostatik iz te skupine kemijskih tvari, primjenjuje se u liječenju melanoma, kronične granulocitne leukemije, karcinoma ovarija, psorijaze, anemije srpastih stanica, a u zadnje vrijeme primjenjuje se i u kombiniranoj terapiji s virustaticima, didanozinom i stavudinom, u liječenju HIV-infekcija. Istraživana je mogućnost priprave acikličkih i cikličkih derivata hidroksiuree, te ispitivana svojstva sintetiziranih O- i N- supstituiranih hidroksiurea. Supstituirane hidroksiuree pripravljene su preko reaktivnih benziloksikarbamoil- i 1-N-benzotriazolilkarbamoil-klorida (BOA-COCl i BtCOCl). U reakciji BtCOCl s benziloksiaminom (BOA) nastaje 1-N-benziloksikarbamoli-benzotriazol (1) iz kojeg su različitim kemijskim postupcima (i – iii, Shema 1)) pripravljene različito supstituirane acikličke i cikličke hidroksiuree 2 do 5 u visokom iskorištenju. U reakciji BOA s COCl2 izolirani su 1N, 3N, 5N-tribenziloksi-1, 3, 5-triazin-2, 4, 6(1H, 3H, 5H)-trion (4) i 1N, 3N, 5N-tribenziloksi-biuret (10) kao glavni produkt reakcije. N-Supstituirane hidroksiuree dobivene su iz odgovarajućih benziloksi-derivata redukcijom s vodikom uz Pd/C kao katalizator. Tako su iz benziloksi derivata 4 i 10 dobiveni odgovarajući trihidroksi derivati 5 i 11. Spojevi 5 i 11 su prevedeni do njihovih acetilnih i pivaloilnih estera (8 odnosno 12). Sa željezo(III)-kloridom spojevi 5 i 11 daju obojene komplekse. Zbog stabilnosti triazinonskog prstena i njegovih slabo kiselih svojstava, spoj 5 s aminima daje soli 7, za razliku od njegovog benziloksi derivata 4 koji podliježe aminolizi uz otvaranje prstena i tvorbu O- i N- supstituiranih hidroksiurea 2. Sintetizirani spojevi su karakterizirani uz pomoć FT IR, NMR i MS spektroskopije, te rendgenske strukturne analize.

Hidroksiurea; O- i N-Susptituirane hidroksiuree; Sinteza; FT IR; NMR spektroskopija

nije evidentirano