hrvatski

Onkogeni potencijal varijanti E6 onkoproteina HPV- 16

Prema dosadašnjim podacima iz znanstvene literature, opisano je otprilike oko 200 različitih sojeva humanog papiloma virusa (HPV), koji inficiraju bazalne stanice pločastog epitelnog tkiva. Od toga je 15 sojeva svrstano u skupinu onkogenih ili visokorizičnih sojeva radi njihove utvrđene etiološke uloge u nastanku i razvoju karcinoma vrata maternice, anogenitalnih karcinoma te karcinoma glave i vrata. Virusni soj 16 (HPV-16) klasificiran je kao najučestaliji virusni tip povezan sa razvojem spomenutih malignosti. Visokorizični sojevi HPV-a kodiraju dva glavna onkoproteina, E6 i E7, čije je zajedničko i udruženo djelovanje odgovorno za malignu progresiju koja se odvija u epitelnom tkivu. Naime, putem ostvarenja interakcija sa brojnim staničnim proteinima, virusni onkoprotein E6 uključen je u regulaciju različitih staničnih signalnih puteva te svojim onkogenim djelovanjem doprinosi razvoju kasnijih stupnjeva malignosti povezanih sa dugotrajnom i perzistentnom infekcijom visokorizičnih sojeva HPV-a. Najznačajnija uloga koju onkoprotein E6 iz visokorizičnih sojeva HPV-a ima u poticanju maligne progresije jest interakcija sa glavnim staničnim tumorsupresorskim proteinom p53, kojeg razgrađuje uz pomoć stanične proteasomske mašinerije. onkoprotein E6 svoju ulogu u malignoj transformaciji dodatno ostvaruje putem interakcije i razgradnje staničnih proapoptotskih faktora BAK i BAX te staničnih proteina koji sadrže domene PDZ. Dodatno, valja naglasiti da je opisano mnogo različitih genetičkih varijanti E6 HPV-16 te je za određene varijante ustanovljena povećana prevalentnost u HPV-induciranim malignostima, što upućuje na postojanje značajnih razlika u samom onkogenom potencijalu između pojedinih varijanti. Navedene razlike djelom su rezultat razlika u sposobnosti interakcije sa poznatim staničnim metama E6 te posljedično izmijenjenom utjecaju u regulaciji uključenih staničnih signalnih puteva. U ovom istraživanju provedena je funkcionalna analiza triju prirodno prisutnih varijanti E6 HPV-16 za koje je prethodno utvrđena različita stopa prevalencije u karcinomima vrata maternice. Biokemijska aktivnost spomenutih varijanti onkoproteina E6 evaluirana je uz pomoć korištenja nekoliko različitih eseja in vitro, a istražili smo kako su promjene aminokiselinskog slijeda u varijantama E6 povezane sa kapacitetom i jačinom proteinske interakcije sa poznatim staničnim metama te posljedično sa razinom njihove proteinske ekspresije.

humani papiloma virus ; E6 onkoprotein ; E6 varijante ; karcinom ; transformacija

http://hdir.hr/docs/HDIR-10g_knjiga_sazetaka.pdf