hrvatski

Enzimski katalizirane enantioselektivne transformacije racemičnih kinuklidina

Pripravljeni su (&plusmn ; )-, (R)- i (S)- esteri kinuklidin-3-ola te octene, pivalinske, maslačne i benzojeve kiseline kao i njihovi racemični i kiralni, kvaterni N-metilni i N-benzilni derivati. Optička čistoća spojeva određivana je polarimetrijski i snimanjem 1H NMR spektara uz 1, 1'-bi-2-naftol kao kiralni solvatirajući reagens. Među testiranim esterazama odabranim kao katalizatorima za hidrolizu pripravljenih estera, butirilkolinesteraza (BChE) je odabrana kao najpogodniji katalizator. Kinetika hidrolize katalizirane s BChE praćena je (HPLC) za sve estere benzojeve kiseline, sve N-benzilne derivate i benzoilkolin. Ustanovljeno je da su (R)-enantiomeri estera kinuklidin-3-ola znatno bolji supstrati od (S)-enantiomera koji su pokazali visoki afinitet prema enzimu. Iz dobivenih kinetičkih podataka proizlazi da je moguće uspješno izvesti resoluciju racemičnih N-benzilnih estera s BChE. Kombiniranim kvantno-kemijskim i semiempirijskim proračunima (ONIOM shema, B3LYP/3-21G:PM3) određene su strukture Michaelisovih kompleksa i tetraedarskih međuprodukata estera benzojeve kiseline unutar modela aktivnog mjesta BChE. Molekulskim uklapanjem utvrđeno je da postoji korelacija između izračunatih i eksperimentalno procijenjenih slobodnih energija vezanja.

butirilkolinesteraza; enzimska resolucija; esteri kinuklidin-3-ola; kinetika hidrolize; konstante inhibicije; kiralni solvatirajući reagens; molekulsko modeliranje

nije evidentirano