hrvatski

Topljivi serumski transferinski receptori u anemijama

Humani transferinski receptor je transmembranski dimerni glikoprotein eksprimiran na staničnoj membrani gotovo svih stanica organizma, ali najviše u stanicama koje brzo proliferiraju i koje imaju velike potrebe za željezom, kao što su razvojni oblici stanica eritrocitopoeze. Topljivi serumski transferinski receptor (sTfR) je proteolitički produkt cjelovitog transferinskog receptora i kao monomer izvanstanične domene cirkulira u krvi. Kako su transferinski receptori najviše eksprimirani u progenitorskim stanicama eritroidne loze, koncentracija sTfR odražava ukupnu količinu transferinskih receptora u eritroidnim stanicama i pozitivno korelira s eritrocitopoietskom aktivnošću, a negativno s količinom željeza raspoloživom za eritrocitopoiezu. Stoga se u različitim patološkim stanjima u kojima su prisutne promjene u eritrocitopoezi i/ili je promijenjena ravnoteža željeza u organizmu, mogu očekivati promjene koncentracije sTfR. Brojni autori su posljednjih godina ispitivali dijagnostičku značajnost određivanja koncentracije sTfR u diferencijalnoj dijagnostici anemija. Cilj ovog rada bio je procijeniti dijagnostičku značajnost određivanja sTfR i indeksa sTfR/logF u pojedinim anemijama različite etiologije: sideropeničnoj anemiji, anemiji kronične bolesti (reumatoidni artritis) i anemiji kod kroničnog zatajenja bubrega. U istraživanje je bio uključen 61 kontrolni ispitanik i 149 bolesnika. U zdravih odraslih osoba izmjerene vrijednosti sTfR i indeksa sTfR/logF nisu se statistički značajno razlikovale ovisno o spolu i životnoj dobi. Rezultati su pokazali da su u bolesnika sa sideropeničnom anemijom izmjerene vrijednosti koncentracija sTfR i indeksa sTfR/logF statistički značajno veće u odnosu na kontrolnu skupinu, ali i u odnosu na bolesnike s anemijom kronične bolesti i anemijom kod kroničnog zatajenja bubrega. Na temelju dobivenih rezultata zaključujemo da je određivanje koncentracije sTfR pouzdan test u dijagnostici sideropenične anemije. Nadalje, istovremeno određivanje feritina i sTfR uz izračun indeksa sTfR/logF značajno povećavaju osjetljivost i specifičnost u diferencijalnoj dijagnostici sideropenične anemije i anemije kronične bolestii te ujedno omogućuje dijagnostičku procjenu statusa željeza u obje skupine bolesnika. U bolesnika s AKZB vrijednosti sTfR i indeksa sTfR/logF značajno su veće u bolesnika koji su na rHuEPO terapiji, u odnosu na podskupinu bolesnika koji ne primaju rHuEPO, što upućuje na moguću kliničku primjenu sTfR u praćenju odgovora bolesnika na eritropoetinsku terapiju. Nadalje, statistički značajna pozitivna korelacija sTfR i sTfR/logF parametara s koncentracijom endogenog eritropoetina u bolesnika s AKZB koji ne primaju rHuEPO govori u prilog navodima o eritropoetinu kao čimbeniku sinteze i ekspresije sTfR na staničnoj membrani eritroidnih prekursora.

transferinski receptor; željezo; anemija

nije evidentirano