hrvatski

Mikrokalorimetrijsko istraživanje kompleksiranja alkalijskih kationa s aminokiselinskim derivatom kaliks[4]arena

Vezanje alkalijskih kationa s 5, 11, 17, 23-tetra-tert-butil-26, 28, 25, 27-tetrakis(O-metil-D-alfa-fenilglicilkarbonilmetoksi)kaliks[4]arenom (L) u metanolu i acetonitrilu istraženo je direktnim i kompeticijskim mikrokalorimetrijskim titracijama. Određene su konstante stabilnosti odgovarajućih kompleksa stehiometrije 1:1. Dobivene vrijednosti (MeOH: lg(KNaL)=4, 23, lg(KKL)=2, 39 ; MeCN: lg(KKL=4, 32) dobro se slažu s onima ranije određenima UV spektrofotometrijskim titracijama. Kompeticijskom kalorimetrijskom titracijom određena je vrijednost konstante stabilnosti kompleksa LiL+ u acetonitrilu (lg(KLiL)=6, 47), koja je prije bila samo grubo procijenjena. Reakcija kompeticije izvedena je zamjenom iona Li+ vezanog u kompleksu s ionom Na+. Također je potvrđen raniji nalaz da spoj L ima vrlo malen afinitet prema većim kationima (Rb+ i Cs+) u oba otapala, što vrijedi i za ion Li+ kada kao otapalo služi metanol. Kalorimetrijska mjerenja pružila su i podatke o entalpiji te entropiji reakcija kompleksiranja. Vrijednosti tih veličina diskutirane su s obzirom na svojstva liganda i ispitivanih kationa te solvatacijska svojstva dvaju uporabljenih otapala. Utvrđeno je da su sve ispitivane reakcije entalpijski kontrolirane. Reakcijska entropija je pozitivna jedino u slučaju reakcije Li+ s L u acetonitrilu što se, barem djelomično, može objasniti jačom solvatacijom iona Li+ u odnosu na ostale alkalijske katione. Tome u prilog govori i najmanja izmjerena vrijednost standardnog reakcijskog prirasta entalpiji za tu reakciju. Entalpijski je doprinos u oba otapala najpovoljniji u slučaju iona Na+ što rezultira najvećim afinitetom spoja L prema tom kationu.

kaliksareni ; alkalijski kationi ; kompleksiranje ; konstante stabilnosti ; reakcijska entalpija ; reakcijska entropija ; mikrokalorimetrija

nije evidentirano