hrvatski

Uloga paraoksonaze u oksidacijskom stresu

Tijekom odvijanja metaboličkih procesa neprestano dolazi do stvaranja slobodnih radikala. U fiziološkim uvjetima, oni se učinkovito uklanjaju putem sustava antioksidansa. Međutim, kada se poveća stvaranje slobodnih radikala ili smanji kapacitet prirodnih antioksidansa dolazi do narušavanja ravnoteže antioksidans-prooksidans, te do razvoja oksidacijskog stresa. Najviše promatrana posljedica oksidacijskog stresa je oksidacija lipida na lipoproteinima niske gustoće (LDL). Oksidirani LDL je upalni čimbenik koji započinje upalnu reakciju tijekom procesa aterogeneze. Oksidacijske promjene LDL-a sprečava paraoksonaza, enzim vezan na HDL, koji svojim antioksidacijskim djelovanjem razgrađuje hidroperokside lipida stvorene na LDL-u u uvjetima oksidacijskog stresa. Ovim djelovanjem paraoksonaza doprinosi antioksidacijskim, protuupalnim i antiaterogenim svojstvima HDL-a. Od samog početka njezinog otkrića, paraoksonaza je istraživana u toksikologiji kao enzim koji razgrađuje organofosforne spojeve štiteći time organizam od trovanja tim spojevima. Ime joj potječe od paraoksona, supstrata kojeg razgrađuje, koji je toksični metabolit parationa, široko primjenjivanog insekticida u poljoprivredi. Paraoksonaza (EC 3.1.8.1) je kalcij-ovisna esteraza koja se primarno sintetizira u jetri i izlučuje u serum gdje se veže na HDL. Snižena aktivnost paraoksonaze u serumu nađena je kod bolesti koje su karakterizirane razvojem ateroskleroze i to kod srčanih krvožilnih bolesti, šećerne bolesti i kod kroničnih bubrežnih bolesti. Određivanjem aktivnosti paraoksonaze mogao bi se predvidjeti individualni rizik od oboljevanja od ateroskleroze.

paraoksonaza; oksidacijski stres

nije evidentirano