hrvatski

Acetilhidrolaza čimbenika aktivacije trombocita u bolesnika na hemodijalizi i peritonejskoj dijalizi

Acetilhidrolaza čimbenika aktivacije trombocita (EC 3.1.1.47) i paraoksonaza (EC 3.1.8.1) su enzimi koji vezanjem za HDL ili LDL lipoproteinsku česticu sudjeluju u procesu aterogeneze. Acetilhidrolaza čimbenika aktivacije trombocita razgrađuje čimbenika aktivacije trombocita i fragmente oksidiranih fosfolipida, a paraoksonaza katalizira hidrolizu hidroperoksida lipida na LDL-u. U bolesnika s kroničnim zatajanjem bubrega posebice onih koji se liječe dijalizom postoje preduvjeti za ubrzanu lipidnu peroksidaciju i aterogenezu. U ovom radu određene su katalitičke aktivnosti acetilhidrolaze čimbenika aktivacije trombocita i paraoksonaze te učestalost njezinih fenotipova AA, AB i BB. Razmatrana je nadalje povezanost njihovih aktivnosti s lipidnim statusom, koncentracijom CRP-a i koncentracijom At-oLDL u serumu bolesnika na hemodijalizi (n=139) i peritonejskoj dijalizi (n=38). Vrijednosti tih biokemijskih parametrara u bolesnika uspoređeni su sa onima u kontrolnoj skupini ispitanika (n=234). Aktivnost acetilhidrolaze čimbenika aktivacije trombocita mjerena je 1-miristoil-2-(p-nitrofenilsukcinil) fosfatidilkolinom, a paraoksonaze paraoksonom (O, O-dietil-O-p-nitrofenilfosfat). Broj ispitanika s AA fenotipom odnosno skupno AB i BB fenotipom paraoksonaze određen je iz raspodjelne krivulje bazalnih aktivnosti enzima. U odnosu na kontrolnu skupinu, u bolesnika na dijalizi dokazane su povećane aktivnosti acetilhidrolaze čimbenika aktivacije trombocita, snižene aktivnosti paraoksonaze i snižene koncentracije HDL-a i Apo A-I bez značajnijih razlika prema načinu dijalize. Nasuprot tome, promjene koncentracije triglicerida, kolesterola, LDL-kolesterola, Apo B, Lp(a) i CRP-a razlikuju se u bolesnika na hemodijalizi i peritonejskoj dijalizi. Neke od ustanovljenih razlika prema kontrolnoj skupini ispitanika javljaju se samo u bolesnika s AA fenotipom paraoksonaze, za kojega je dokazano da je prisutan u većem postotku u bolesnika koji se liječe hemodijalizom. Povećane aktivnosti acetilhidrolaze čimbenika aktivacije trombocita te promjene koncentracije kolesterola, LDL-kolesterola, Apo B i CRP-a izraženije su u bolesnika s AA fenotipom, što pokazuje da je za potvrđivanje rizika za razvoj ateroskleroze, u bolesnika potrebno odrediti i fenotip paraoksonaze. Aktivnosti enzima i koncentracije lipida, lipoproteina i apoproteina nakon dijalize uglavnom su veće u odnosu na vrijednosti prije dijalize što je vjerovatno posljedica blagog ukoncentriravanja krvi tijekom postupka. Pozitivna korelacija između koncentracije At-oLDL i koncentracije CRP-a, te negativna korelacija između aktivnosti paraoksonaze i koncentracije CRP-a u bolesnika na hemodijalizi dokazuju važnost upale, kako u promjenama katalitičkih aktivnosti enzima tako i u oksidacijskoj promjeni LDL-a tijekom ovog postupka liječenja.

acetilhidrolaza čimbenika aktivacije trombocita; paraoksonaza; hemodijaliza; peritonejska dijaliza

nije evidentirano