hrvatski

VARIJABILNOST KOMPONENTI PRINOSA ZRNA KOD NOVIH GENOTIPOVA OZIME PŠENICE

Tijekom 1997. godine provedena su ispitivanja visine stabljike i osobina klasa 34 genotipa iz oplemenjivačkog programa, s ciljem utvrđivanja varijabilnosti mjerenih svojstava i razlika između ispitivanih genotipova, te utvrđivanja razlika između ispitivanih genotipova i standardnih sorti Žitarke i Sane. Mjerenje stabljike i uzimanje klasova za analizu obavljeno je na selekcijskom polju nedaleko Donjeg Miholjca, a mjerenje osobina klasa u laboratoriju Poljoprivrednog fakulteta. Za svaki je genotip iz svakog od četiri ponavljanja mjereno 50 klasova, te je ukupno za svaki genotip izmjereno 200 klasova. Ukupno je izmjereno 7.200 klasova i obavljeno 28.800 pojedinačnih mjerenja. Za svaki je klas utvrđena njegova dužina, broj klasića u klasu, broj zrna u klasu, masa zrna po klasu, te je određena i masa 1000 zrna za svaki genotip u svakom ponavljanju. Na osnovu rezultata mjerenja utvrđene su statistički visoko opravdane razlike između ispitivanih genotipova, te između ispitivanih genotipova i standardnih sorti Žitarke i Sane. Rezultati mjerenja pokazali su značajnu varijabilnost ispitivanih svojstava koja je, kao prvo, značajna za buduće oplemenjivačke programe i stvaranje genotipova s boljim svojstvima od dosadašnjih, a kao drugo, daje mogućnost usmjeravanja oplemenjivačkih programa u različitim pravcima. Na osnovu rezultata mjerenja za ispitivana su svojstva utvrđeni i koeficijenti korelacija. Visina stabljike bila je u srednje jakoj, pozitivnoj korelaciji s dužinom klasa (r = 0,40*). Dužina klasa bila je u jakoj pozitivnoj korelaciji s brojem klasića po klasu (r = 0,73**), brojem zrna u klasu (r = 0,59**) i masom zrna po klasu (r = 0,58**). Jaka pozitivna korelacija postojala je između broja klasića u klasu i broja zrna po klasu (r = 0,62**), te broja klasića u klasu i mase zrna po klasu (r = 0,57**). Broj zrna u klasu bio je u veoma jakoj pozitivnoj korelaciji (r = 0,83**) s masom zrna po klasu i u negativnoj srednje jakoj korelaciji s masom 1000 zrna (r = -0,42*). S obzirom na dobivene rezultate mase zrna po klasu, kao jedne od najvažnijih komponenti prinosa zrna, izdvojeno je osam superiornih genotipova u odnosu na obje standardne sorte Žitarku i Sanu, te ostale ispitivane genotipove. To su genotipovi AG 15-94, AG 7.308-94, AG 77-95, AG 64-96, AG 181-96, AG 5-96, AG 251-94 i AG 71-95.

ozima pšenica; genotip; visina stabljike; dužina klasa; broj klasića; broj zrna u klasu; masa klasa; masa 1000 zrna; korelacija; superiorni genotipovi.

nije evidentirano