hrvatski

Dinamička adaptacija mezoskalnim meteorološkim numeričkim modelom ALADIN

U radu je pokazan utjecaj dinamičke adaptacije prognostičkim mezoskalnim numeričkim modelom ALADIN na polje strujanja u nižoj troposferi na nekoliko slučajeva sa opasnim vremenskim prilikama u Republici Hrvatskoj. Korištena je metoda koju su 1999. osmislili i primijenili M. Žagar i J. Rakovec na primjeru strujanja u Ljubljanskoj kotlini. Pretpostavke korištene metode su slijedeće: da je polje strujanja stacionarno, da vlažni i konvektivni procesi te lokalna termalna cirkulacija nemaju značajan doprinos strujanju, što je za proučavano jako silazno strujanje postignuto. Polje vjetra koje je interpolirano sa niže horizontalne razlučivosti prilagođava se orografiji na boljoj horizontalnoj razlučivosti do približno stacionarnog stanja uz korištenje dijela fizikalnih parametrizacija. Model se pri korištenju metode dinamičke adaptacije integrira samo za odabrani trenutak toliko dugo da se strujanje prilagodi novoj orografiji i postane približno stacionarno. Proučavan je utjecaj pojednostavljenja korištenih u metodi dinamičke adaptacije i njihov utjecaj na prognozirane vrijednosti brzine vjetra na 10 m i u nižim slojevima atmosfere. Ustanovljeno je da smanjeni broj nivoa u modelu ne utječe značajno na rezultate prognoze u prvih 1000 m visine, isto tako i utjecaj inicijalizacije digitalnim filterom je zanemariv. Ustanovljeno je da je optimalan broj koraka integracije za dinamičku adaptaciju između 20 i 30 koraka za vjetar na 10 m visine. Za jače strujanje kvazistacionarno stanje je postignuto već i nakon 20 koraka, ali za situacije kada je strujanje na lokaciji slabije od 10 m/s sa 30 koraka integracije postiže se stanje bliže kvazistacionarnom stanju. Za sloj atmosfere do visine do 1000 m visine kvazistacionarnost se postiže između 30 i 45 koraka. Utjecaj izostavljenih fizikalnih procesa u dinamičkoj adaptaciji, odnosno utjecaj uključivanja vlažnih procesa i zračenja, vrlo je mali za polje vjetra na visini 10 metara. Osnovna struktura strujanja je zadržana, a isto to vrijedi i do visine 1000 m. Zato što se dinamička adaptacija izvodi za svaki vremenski korak, posebno su uspoređeni rezultati sa potpunom integracijom sa 2 km horizontalnom razlučivošću. Ustanovljeno je da je razlika između potpune integracije i dinamičke adaptacije u nekim područjima daleko od orografske prepreke velika, ali usporediva s razlikama između potpune integracije na 15 i 37 nivoa, tj. da potječe od smanjenog broja nivoa u punoj integraciji. Usporedba s raspoloživim prizemnim i visinskim mjerenjima pokazala je da metoda dinamičke adaptacije poboljša prognozu brzine vjetra kada je prognoza na 8 km horizontalnoj razlučivosti prognozirala procese na većoj skali. Upotrebom metode dinamičke adaptacije moguće je dobiti jednako kvalitetnu prognozu, posebice o opasnim vremenskim prilikama, znatno ranije, te time dati više vremena za sprečavanje neželjenih posljedica.

Dinamička adaptacija; ALADIN; prognoza strujanja u nižoj troposferi

nije evidentirano