hrvatski

Dinamička meteorologija - uvod u opću cirkulaciju atmosfere

U udžbeniku se proučava dinamička (teorijska) meteorologija, tj. dio mehanike fluida, što je pak dio teorijske fizike. Naglasak je na dinamiku velike skale, dajući time teorijsku podršku klasičnoj sinoptičkoj meteorologiji (analiza i prognoza vremena u izvantropskim širinama) i dinamičkoj klimatologiji. U teorijskoj se meteorologiji buduće stanje rotirajućega fluida - atmosfere u našem slučaju - računa parcijalnim diferencijalnim jednadžbama ; slično vrijedi i za oceane. I dok je osnovna zadaća teorijske meteorologije upravo prognoza vremena, fizičar - meteorolog ili oceanograf - si može postaviti jednostavnije, ali i fundamentalnije pitanje: zašto vrijeme uopće jest takvo kakvo jest? Ovdje se prikazuju modeli koji mogu, barem djelomice, odgovoriti na neka od takvih pitanja. Nakon uvoda u geostrofičke procese prikazuje se nekoliko najjednostavnijih dinamičkih modela atmosfere i hidrodinamička nestabilnost atmosferskih procesa velike skale ; težište je na baroklinoj nestabilnosti kojom se tumači stvaranje, razvoj i gušenje tipičnih atmosferskih poremećaja (ciklona i anticiklona). Diskutira se energetika opće cirkulacije atmosfere. Slijedi najopsežniji dio udžbenika koji se odnosi na planetarne procese. Prikazani su različiti tipovi valova što se javljaju u geofizičkim fluidima, protumačene su osnovne cirkulacijske ćelije u atmosferi te međuigra determinizma i slučajnosti (što čini bit kaosa). Upravo su dinamička meteorologija i radovi Edwarda N. Lorenza ključni koraci u uvođenju i proučavanju kaosa u prirodnim znanostima. Na kraju je diskutirano međudjelovanje atmosfera-more, aktualne varijacije klime i različiti klimatski scenariji za budućnost.

baroklina nestabilnost; hidrodinamicka nestabilnost; kaos; klimatske varijacije; kvazigeostrofija; numericki modeli; plitki fluid; potencijalna vrtloznost; raspoloziva potencijalna energija; Rossbyjevi valovi

nije evidentirano