hrvatski

Značenje molekularnih metoda u dijagnostici izvanbolničkih pneumonija uzrokovanih bakterijama

Etiologija izvanbolničkih pneumonija se uz primjenu konvencionalnih mikrobioloških metoda utvrdi kod 50-75 % bolesnika, a kod onih s neutvrđenom etiologijom antimikrobno liječenje ostaje empirijsko i kasnije tijekom bolesti. Zbog toga se sve češće nastoje primijeniti molekularne metode, prije svega lančana reakcija polimerazom (PCR, prema engl. polymerase chain reaction). Do sada provedenim istraživanjima nije utvrđeno kod kojih bolesnika s izvanbolničkom pneumonijom bi izvođenje ovih skupih i tehnički zahtjevnih dijagnostičkih metoda bilo opravdano u svakodnevnom radu. Cilj istraživanja bio je utvrditi utječe li težina pneumonije na rezultate molekularnih metoda i evaluirati empirijski primjenjeno antimikrobno liječenje u odnosu na rezultate konvencionalnih i molekularnih mikrobioloških pretraga. U ovo prospektivno istraživanje uključeno je 80 ispitanika s izvanbolničkom pneumonijom kod kojih su napravljene konvencionalne i molekularne mikrobiološke pretrage za Streptococcus. pneumoniae, Mycoplasma pneumoniae, Chlamydophila pneumoniae i Legionella species, te određena težina pneumonije pomoću indeksa PSI (prema engl. Pneumonia severity index). Etiologija izvanbolničkih pneumonija utvrđena je kod 52, 5 % ispitanika. Najčešći bakterijski uzročnik bio je S. pneumoniae (31, 3 %). Atipični bakterijski uzročnici utvrđeni su kod 16, 3 %, a miješane infekcije kod 8, 8 % ispitanika. Učestalost pojedinih bakterijskih uzročnika nije se statistički značajno razlikovala s obzirom na dob ispitanika, a M. pneumoniae bila je uzročnik bolesti i u starijoj dobi. Prevalencija C. pneumoniae IgG bila je češća kod bolesnika s kroničnom opstruktivnom plućnom bolesti (KOPB). Najveći broj pneumokoknih infekcija (64 %) otkriven je pneumokoknim antigenom u urinu. Kulture sputuma bile su statistički značajno rjeđe pozitivne kod bolesnika s prethodno primjenjenim antimikrobnim liječenjem (22, 2 % vs 72, 2 % ; p=0, 003). PCR za S. pneumoniae bio je pozitivan u uzorku bronhoalveolarnog ispirka (BAL) kod tri, a PCR za M. pneumoniae u uzorku sputuma kod jednog ispitanika. Broj etiološki razjašnjenih pneumonija, učestalost pojedinih bakterijskih uzročnika i rezultati konvencionalnih mikrobioloških metoda nisu se razlikovali u odnosu na težinu pneumonije. Rezultati BAL PCR-a za S. pneumoniae nisu se statistički značajno razlikovali između bolesnika PSI skupine I-III i IV-V (16, 7 % vs 15, 4 % ; p=0, 422). Empirijsko antimikrobno liječenje evaluirano na temelju rezultata konvencionalnih i molekularnih mikrobioloških metoda bilo je adekvatno kod 73, 7 % (28/38) ispitanika. Težina pneumonije ne utječe na rezultate PCR-a za S. pneumoniae u uzorcima BAL-a, te stoga nije čimbenik koji određuje da li ovu molekularnu pretragu uključiti u mikrobiološku obradu bolesnika s izvanbolničkom pneumonijom. Ipak, kod bolesnika kod kojih je invazivna bronhoskopska pretraga opravdana, BAL PCR-om za S. pneumoniae mogu se otkriti dodatni slučajevi pneumokokne pneumonije koje nije moguće dijagnosticirati konvencionalnim metodama. Ovo je prvo istraživanje u kojem je znanstveno dokazano da je kod većine bolesnika s izvanbolničkom pneumonijom, njih gotovo tri četvrtine, empirijsko antimikrobno liječenje adekvatno.

vanbolnička pneumonija; bakterije; standardna dijagnostika; molekularna dijagnostika; PCR

nije evidentirano