hrvatski

Pasivizacija kao strategija subjektivizacije/topikalizacije

U članku se iznose argumenti potkrijepljeni primjerima iz nekoliko svjetskih jezika da subjektivizacija pacijensa, njegovo kodiranje pomoću nominativa i sročnost sa subjektom nisu nužne karakteristike pasivnosti u općelingvističkoj teoriji, te da stoga ne trebaju biti ni definirajuće karakteristike pasiva u hrvatskome. S funkcionalne točke gledišta, kad se pasiv promatra ponajprije kao process potiskivanja agensa iz rečenice, tematizacije i eventualno istovremeno, ali ne i nužno, subjektivizacije pacijensa, može se reći da hrvatski ima tri tipa pasivnih ustrojstava, od kojih svako ima i svoje funkcionalno opravdanje. Kanonski se pasiv obično ne upotrebljava za izricanje trenutačne radnje, dok su rečenice s pasivnom morfologijom i subjektiviziranim pacijensom često višeznačne. Nastalu funkcionalnu prazninu popunjavaju rečenice s tematiziranim, ali ne i subjektiviziranim pacijensom, koje nedvojbeno izriču da (ne)poznati agens vrši neku radnju na topikaliziranom pacijensu.

pasiv; subject; topikalizacija; funkcionalna gramatika; semantičke uloge

nije evidentirano