hrvatski

Pokušaj diferencijacije mentalne i motorne komponente u psihomotornim zadacima

U osnovi dinamike izvođenja psihomotornih zadataka nalaze se procesi vezani za kognitivne i motorne strukture, čije aktivnosti osciliraju u funkciji vremena, pa se kontinuirana mjerenja vremenâ mogu tretirati kao vremenske serije. Prema jednom od dvokomponentnih modela dinamike (Gilden, 2001.), kognitivnu komponentu odražava 1/f odnos na području niskih frekvencija spektra (od 0 do 0.1 Hz), dok motornu komponentu aktivnosti odražava 1/f° odnos na području visokih frekvencija (od 0, 1 do 0, 4 Hz). Cilj ovog istraživanja bio je, da se u skladu s osnovnim postavkama navedenog dvokomponentnog modela, pokuša diferencirati udio mentalne i motorne komponente u dinamici izvođenja zadataka Fittsovog tappinga. Prema ovom modelu, prilikom određivanja dinamike potrebno je koristiti vremenske serije istih veličina. Budući da su u ovom ispitivanju svi zadaci Fittsovog tappinga obavljani u trajanju od po pet minuta, u zavisnosti od težine zadataka, dobivene su vremenske serije različitih veličina, pa je stoga model testiran na stvarno dobivenim, i po broju rezultata izjednačenim, serijama rezultata. Zadaci, koje je obavljalo 15 ispitanica, sastojali su se u naizmjeničnom gađanju dvaju ciljeva različitih širina (0.5, 1.0, 2.0 i 4.0 cm) i udaljenosti (4.0, 8.0 i 16.0 cm) u trajanju od pet minuta. Za vrijeme obavljanja zadataka registrirano je vrijeme između sukcesivnih kucaja u ciljeve (intertap intervali). Nakon svakog zadatka ispitanice su procjenjivale njegovu težinu na Borgovoj skali. Parametri učinka i procjena težine zadataka upućuju na to da težine zadataka izračunate prema Fittsovoj formuli ID=log2 (2A/W), gdje je ID=indeks težine, A=udaljenost ciljeva, W=širina cilja, nisu dovoljno precizne (Manenica i Brečić, 2007.). Stoga su izračunate nove vrijednosti težine zadataka, koje iznose od 1, 1 do 5, 5 bita, umjesto od 1.0 do 6.0 bita. Spektralna analiza intertap intervala pokazala je da dinamiku izvođenja zadataka Fittsovog tapping-a karakterizira 1/f odnos, što je jedina potvrđena postavka Gildenovog modela. Diferencijacija udjela kognitivne i motorne komponente u funkciji promjene težine zadataka bila je moguća samo za lakše zadatke, ali ne i za teže. Iako navedeni model prilikom komparativnih analiza zahtjeva vremenske serije iste veličine, nisu dobivene razlike u dinamici ni između serija koje su se razlikovale i do tri puta po broju rezultata. Ovim ispitivanjem većina postavki navedenog modela nije potvrđena, pa se može kazati da su njegovi dometi ograničeni za objašnjenje dinamike izvođenja zadataka ovakve vrste.

Psihomotorni zadaci; mentalna i motorna komponenta

nije evidentirano