hrvatski

Analiza GSR čestica upotrebom elektronskog mikroskopa (SEM/EDX)

Razvojem znanosti i globalnim tehnološkim napretkom upotreba suvremenih uređaja u forenzici postala je neizbježna i svakodnevna. Primjena pretražnog (skenirajućeg) elektronskog mikroskopa (SEM-a) najvažnije je unapređenje na polju forenzičkog ispitivanja vatrenog oružja od pronalaska velikog forenzičkog komparativnog mikroskopa. Analiza tragova pucanja (GSR čestica) sa skenirajućim elektronskim mikroskopom i energodisperzivnim detektorom X-zraka (SEM/EDX), jedna je od najpouzdanijih metoda. Analizom tragova pucanja uz pomoć SEM/EDX uređaja pri dokazivanju GSR čestica, istovremeno se utvrđuju i morfološki oblik i kemijski sastav svake pojedine analizirane GSR čestice. Upravo taj morfološki oblik (kuglasti) i kemijski sastav (olovo/antimon/barij) jedinstveni su i nepobitno potječu od procesa opaljenja vatrenim oružjem koje koristi inicijalnu kapislu. Ni jednom drugom metodom nije moguće pouzdano tvrditi da izuzeti materijalni tragovi potječu upravo od pucanja iz vatrenog oružja. Prisutnost GSR čestica na izuzetim materijalnim tragovima određene osobe nije nepobitan dokaz da je osoba i pucala iz vatrenog oružja u konkretnom događaju, već samo dokaz da je na materijalnim tragovima izuzetim s osobe dokazana prisutnost tragova pucanja, tj. GSR čestica, što je jaka indicija da je osoba bila u kontaktu s procesom opaljenja iz vatrenog oružja. Od 1. siječnja 2007. godine analiza tragova pucanja na šakama metodom dokazivanja GSR čestica upotrebom skenirajućeg elektronskog mikroskopa s energodisperzivnim detektorom X-zraka (SEM/EDX) od strane Centra za kriminalistička vještačenja "Ivan Vučetić" uvedena je kao rutinska metoda na području Republike Hrvatske.

GSR čestica; analiza; skenirajući elektronski mikroskop; SEM/EDX; fotenzika

Due to the constant development of science and global technological progress, the use of modern instruments in forensic science has become inevitable. The use of the Scanning Electron Microscope (SEM) is the most significant improvement in the field of forensic firearms examination, since the invention of the forensic comparative microscope. The analysis of gunshot residue (GSR) particles with the Scanning Electron Microscope with Energy Dispersive X-ray detector (SEM/EDX) is one of the most reliable methods. The gunshot residue particles analysis with SEM/EDX gives, at the same time, information about morphology and chemical composition of GSR particles. Such spherical shape and particular chemical composition (Lead/Antimony/Barium) are unique and without any doubt they originate from the process of discharging a firearm which uses primer cap ammunition. No other method can be used for certain determination that particular particles originate from a firearm discharge process. The presence of the GSR particles found on a particular subject is not irrefutable evidence that the particular subject has been the actual shooter. But on the other side it is a very strong indication that t