hrvatski

Kolektivna intencionalnost

Rad se usredotočuje na sljedeće tri teme: konstitucija kolektivnog subjekta i kolektivna intencionalnost (kako ih tumači Kay Mathiesen), kolektivna intencionalnost i Searleova socijalna ontologija, ontogeneza kolektivne intencionalnosti i ljudska posebnost (kako ih shvaća Hannes Rakoczy). Kad je riječ o kolektivnom subjektu, barem u onom smislu u kojem ga tumači Kay Mathiesen, treba istaknuti tri momenta bitna u njegovoj konstituciji: pluralnost, svjesnost i kolektivnost. Što se pak tiče podrijetla tog (kolektivnog) subjekta radi se, prema Mathiesen, o našoj sposobnosti zauzimanja zajedničke perspektive. Ta sposobnost ima svoj korijen u empatiji, odnosno u sposobnosti simulacije tuđih perspektiva. Njezin je neposredan učinak kolektivna intencionalnost. Što se tiče konstitucije socijalne stvarnosti u raznim njezinim oblicima, Searle ističe tri bitna momenta: (kolektivno) pridavanje funkcije, kolektivnu intencionalnost i konstitutivno pravilo. U tom smislu, objekti kulture (od raznih proizvoda do raznih institucija) u ontološkom su pogledu konstituirani bitno drukčije od fizičkih objekata, što u Searlea biva izraženo razlikom između objekata o subjektu neovisnih i objekata u čijoj konstituciji sudjeluje sam subjekt. Pritom u konstituciji potonjih objekata, pa s time i cjelokupne socijalne stvarnosti, bitnu ulogu ima upravo kolektivna intencionalnost. Kad je riječ o ontogenezi kolektivne intencionalnosti, ona se kod čovjeka razvija postupno u prvim godinama života u sve složenije forme, od oponašanja i tzv. gaze following do tzv. teorije uma. Pritom Rakoczy zastupa stav da upravo kolektivna intencionalnost predstavlja onu posebnost iz koje proistječu i sve ostale kognitivne razlike čovjeka spram drugih vrsta kao i specifičnu ljudski oblik društvenosti.

kolektivna intencionalnost; socijalna ontologija; ljudska posebnost

nije evidentirano