bošnjački

Genetska analiza homonima unutar autohtonog genofonda jabuke u Bosni i Hercegovini upotrebom SSR markera

Genetska varijabilnost određene vrste predstavlja važan izvor novih pozitivnih osobina u procesu oplemenjivanja. Najbolji način očuvanja genetske varijabilnost kod voćaka postiže se podizanjem ex situ kolekcija gdje se osim konzervacije u nastavku vrši karakterizacija, evaluacija i upotreba ovih resursa. Podizanje i održavanje ex situ kolekcionih zasada zahtjeva značajne aktivnosti, te je stoga važno osigurati da kolekcije sadrže genetski divergentne, a ne genetski uniformne genotipove. U sklopu ovog istraživanja analizirano je devet autohtonih i tri referentna, moderna kultivara jabuke upotrebom 10 SSR markera, i to u cilju: identifikacije potencijalnih homonima, određivanja genetskih odnosa, izrade genetskog identifikacijskog ključa za sve autohtone kultivare jabuke i detekcije potencijalne intruzije tj. neregistrirane introdukcije modernog sortimenta u autohtoni. Autohtoni genotipovi su uzorkovani iz kolekcionog zasada najveće BiH ex situ kolekcije jabuke u sklopu voćnog rasadnika „Srebrenik“, Špionica i sa on farm lokacija na području općine Stari Grad, Sarajevo. Podaci dobijeni analizom amplificiranih DNK fragmenata služili su za utvrđivanje genotipa za identifikaciju i izračun genetske udaljenosti na osnovu sličnosti između genotipova upotrebom koeficijenata sličnosti (Diceov koeficijent), te prikazani u vidu dendrograma upotrebom UPGMA algoritma. Svi autohtoni genotipovi su identifikovani kao genetski različiti tj. potvrđeno je prisustvo homonima. Takođe, utvrđeni su odnosi unutar i između homonima, kao i ostalih genotipova. Izrađen je i genetski identifikacijski ključ na bazi 10 SSR markera za sve kultivare, a intruzija modernog sortimenta u autohtoni detektovana je u jednom slučaju. Spram dobijenih podataka zaključeno je da u postojećoj ex situ kolekciji u Srebreniku nisu adekvatno reprezentirani genotipove sa područja općine Stari Grad, Sarajevo, te da postoji izraženo prisustvo homonima (sorti nepoznatog imena) unutar ovog BGR-a.

genofond; homonimi; SSR markeri; ex situ kolekcija

nije evidentirano