hrvatski

Utjecaj tehnoloških parametara ekstrakcije na antimikrobnu aktivnost propolisa

Propolis je životinjski (pčelinji) proizvod, odnosno smjesa biološki aktivnih tvari biljnog podrijetla. Koristi se kao adjuvans kod terapije antiinfektivima te pri liječenju infekcija gornih dišnih putova. Osim toga, primjenjuje se i lokalno, u terapiji infekcija kože i sluznica bakterijske, gljivične i virusne etiologije. Način izolacije sastavnica iz propolisa značajno utječe na njegovu biološku aktivnost. U ovom istraživanju ispitivali smo utjecaj različitih tehnoloških parametara ekstrakcije na antimikrobnu aktivnost uzorka propolisa kemotipa topole, sakupljenog u sjevernoj Hrvatskoj. Ispitna je učinkovitost postupaka maceracije pri dvije različite temperature (25 i 50oC) u trajanju od 24 sata te postupka ultrazvučne ekstrakcije u trajanju od 30 minuta pri 4oC. U oba postupka korištena su ekstrakcijska sredstva različitog udjela vode i etanola te pH-vrijednosti. Dobiveni ekstrakti vrednovani su s obzirom na iskorištenje postupka ekstrakcije, a antimikrobna aktivnost ekstrakata ispitana je primjenom Eur. Ph, difuzijske metode i CLSI metode koristeći ATCC sojeve Bacillus subtilis, Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa i Candida albicans. Rezultati pokazuju da iskorištenje ekstrakcije, kao i antimikrobni učinak pripremljenih ekstrakata izravno ovisi o koncentraciji etanola u ekstrakcijskom sredstvu te se 80 vol% etanol pokazao najučinkovitijim, dok promjena pH-vrijednosti ekstrakcijskog sredstva ne doprinosi značajno učinkovitosti ekstrakcije kao ni antimikrobnoj aktivnosti dobivenog ekstrakta. Vodeni ekstrakti, bez obzira na korištenu tehniku i parametre ekstrakcije pokazali su slabu antimikrobnu aktivnost. Maceracijom pri povišenoj temperaturi (50oC) povećava se iskorištenje ekstrakcije, a dobiveni ekstrakti pokazuju jači antimikrobni učinak prema ispitanim gram-pozitivnim bakterijskim vrstama. Primjenom tehnika maceracije i ultrazvučne ekstrakcije dobiveni su ekstrakti usporedive antimikrobne aktivnosti prema svim ispitanim mikroorganizmima, uz slično iskorištenje ekstrakcije. No, brzina ekstrakcije i niska temperatura na kojoj se ona provodi, čime se izbjegava termička razgradnja bioaktivnih sastavnica propolisa, čine ultrazvučnu ekstrakciju metodom izbora, koja omogućuje pripremu visokovrijednih ekstrakata propolisa.

propolis; ekstrakcija; antimikrobna učinkovitost

nije evidentirano