francuski

Organisation du genome et relations evolutives entre quelques especes du genre Quercus Organizacija i evolucija genoma kod nekoliko vrsta hrasta (Quecus)

Studije genetičke raznolikosti, te molekularno-ekološke analize na vrstama roda Quercus otkrivaju sistematsku kompleksnost ovog rada. Kao i za mnoge biljne rodove, koncept biološke vrste je nejasan i neprikladan u slučaju hrastova. Naime, izmjena gena i introgresije opisane su u slučaju mnogih parova vrsta. Unatoč izmjeni gena između simpatričkih vrsta, hrastovi održavaju svoju morfološku definiciju vrste. Problem se postavlja u nedostatku pozitivnog odnosa između nivoa morfološke i genetičke diferencijacije. Rad ove doktorske disertacije predstavlja dopinos razumijevanju problema diferencijacije između više hrastova kao i njihovih filogenetskih odnosa. Studija obuhvaća citogenetičke i molekularne analize organizacije genoma. U tu svrhu, odabrano je 11 vrsta koje predstavljaju različite filogenetske i geografske grupe. Kromosomska organizacija heterokromatina i gena koji kodiraju za proizvodnju rRNA (5S i 18S-26S rDNA), odabranih kao dva markera kromosomske evolucije, se pokazala vrlo konzerviranom unutar roda. Ovi rezultati potvrđuju genomsku stabilnost koja se manifestira u vidu stabilnog kariotipa i veličine genoma. Značajna kromosomska uniformnost time otkriva Quercus kao rod čija evolucija (divergencija vrsta) nije popraćena velikim kromosomskim rearanžmanima. Primijenjen je relativno novi pristup u daljnjoj molekularnoj analizi diferencijacije genoma između vrsta hrastova, i u tu svrhu je upotrebljena tehnika Representational Difference Analysis. Ova tehnika je omogućila identifikaciju DNA sekvenci različitih između dvije proučavane vrste, Q. robur i Q. suber. Različitosti između dva genoma predstavljene su srednje i visoko ponavljajučim disperznim sekvencama s vjerojatnim retrotranspozonskim porijeklom. Rezultati su interpretirani u okviru diskusije filogenetskih odnosa između vrsta te evolucije roda Quercus. Drugi dio doktorske disertacije posvećen je kromosomskim regijama nukleolarnih organizatora (NOR) sačinjenim od 18S-26S rDNA. Značajne razlike u veličini glavnog NORa između različitih jedinki unutar iste vrste su povezane sa stupnjem dekondenzacije rDNA kromatina u tijeku transkripcijske aktivnosti. Studija nivoa dekondenzacije NORova različitih jedinki omogućila je postavku modela strukturalne i funkcionalne organizacije ovih regija. Predloženo je da ponašanje NORova (izmjena dekondenzacije i kondenzacija rDNA kromatina) odgovara mehanizmu kompakcije kromatina potrebnom za inaktivaciju transkripcije.

Quercus; međuvrsne razlike; evolucija genoma; ponavljajući DNA slijedovi; NOR; hibridizacija in situ

nije evidentirano