hrvatski

Mineralogija glina eluvijalnog i iluvijalnog horizonta kao efikasna pomoć u prepoznavanju dvoslojnog profila tla: lokalitet Laudonov Gaj

Primjenom rendgenske difrakcije na prahu analizirani su eluvijalni i iluvijalni horizont pseudogleja na zaravni, srednje duboki, distriËni, na lokalitetu Laudonov gaj. Analizirane su slijedeÊe granulometrijske frakcije: <2mm, 63-125mm, 32- 63mm, 2-32mm i frakcija Ëestica gline (<2mm). Dominantni minerali u eluvijalnom i iluvijalnom horizontu su kvarc i mijeπanoslojni minerali glina. Uzorci sadræe joπ i tinjËaste minerale (ukljuËivπi illitiËni materijal), kaolinit (dobro i slabo kristalizirani kaolinit), kalijev feldspat, plagioklas, goethit, amorfnu tvar, moguÊe klorit i vermikulit. Udjel kvarca u eluvijalnom horizontu gotovo je dvostruko viπi od udjela tog minerala u iluvijalnom horizontu. Nasuprot tome, udjel minerala glina dvostruko je viπi u iluvijalnom horizontu u odnosu na eluvijalni horizont. Eluvijalni horizont takoer je u odnosu na iluvijalni horizont bogatiji kalijevim feldspatom. Dominantna mineralna faza u frakciji Ëestica gline eluvijalnog horizonta su mjeπanoslojni minerali glina. Vjerojatno se radi o interstratificiranom kloritu-vermikulitu. Frakcija u znatnim koliËinama sadræi kaolinske minerale (dobro i slabo kristalizirani kaolinit udjel kojih je u uzorku pribliæno jednak) i illitiËni materijal, te vermikulit. Dominantne mineralne faze u frakciji Ëestica gline iluvijalnog horizonta su mjeπanoslojni minerali glina i kaolinski minerali (udjel slabo kristaliziranog kaolinita bitno je viπi od udjela dobro kristaliziranog kaolinita). U mjeπanoslojnim mineralima glina dominira nepravilno interstratificirani klorit-vermikulit nad pravilno interstratificiranim klorit-vermikulitom. Ova frakcija takoer sadræi illitiËni materijal, i moæda nepravilno interstratificirani ilit-smektit. Na difrakcijskim slikama se naziru i linije klorita i vermikulita, ali to nije moguÊe pouzdano utvrditi. Vaæno je naglasiti da su za razliku od eluvijalnog horizonta, u frakcijama Ëestica 2-32mm i 32-63mm iluvijalnog horizonta utvreni kaolinski minerali. Na difrakcijskoj slici frakcije Ëestica 32-63mm eluvijalnog horizonta se nazire dolomit, a ista frakcija iluvijalnog horizonta ga ne sadræi. Obzirom na veliku teksturnu razliku izmeu istraæivanih horizonata, te razliku u sadræaju prikazanih minerala, moæe se pretpostaviti, da su proluvijalni nanosi mogli biti izvoriπni materijal za nastanak mlaih sedimenata, koji su potom kao teksturno lakπi materijal naneseni na tlo koje je formirano na proluvijalnim glinama u smislu dvoslojnog profila tla.

mineralogija glina; eluvijalni i iluvijalni horizont; dvoslojni profil tla

nije evidentirano