hrvatski

Sinteza disupstituiranih derivata uracila i njihova potencijalna primjena u pozitronskoj emisijskoj tomografiji (PET)

U ovom radu prikazana je sinteza novih nukleozidnih mimetika N-metoksimetiliranih (MOM) pirimidina (9-14, 17-19, 21-22) i pirimidin-2, 4-diona (15-16, 20) s izobutilnim pobočnim lancem u položaju C-6 pirimidinskog prstena. N-1 i/ili N-3 pirimidinski derivati s acikličkim pobočnim lancem u položaju C-6 sintetizirani su preko O-persililiranog i/ili N-anionskog derivata uracila. Uvođenjem fluora u pobočni lanac uz DAST kao fluorirajući agens pripravljen je N, N-1, 3-diMOM derivat s 1-fluor-3-hidroksiizobutilnim lancem u C-6 položaju pirimidina (21) koji bi se mogao primjeniti za neinvazivno praćenje ekspresije gena pomoću pozitron-emisijske tomografije (PET). Konformacijskim ispitivanjima pomoću NOE eksperimenata potvrđena je prevladavajuća konformacija monotritiliranog N-1-MOM pirimidinskog derivata (17). Izostanak NOE interakcija između hidroksimetilnih ili fluormetilnih protona i protona N-1-MOM skupine spoja 21 ukazuje na slobodnu rotaciju alkilnog lanca vezanog na položaju C-6 pirimidinske jezgre. Novopripravljenim spojevima (9-12, 14-19, 21) ispitana su citostatska djelovanja protiv zloćudnih stanica: karcinoma dojke (MCF-7), karcinoma debelog crijeva (SW620), karcinoma gušterače (MiaPaCa-2), karcinoma vrata maternice (HeLa) i normalnih fibroblasta (WI38) porijeklom iz čovjeka. Od svih ispitanih spojeva najizraženije citostatsko djelovanje pokazali su spojevi 9, 11 i 18. Spoj 18 pokazao je selektivno djelovanje dok su 9 i 11 citotoksični. Strukture spojeva (6-12, 14-22) potvrđene su 1H i 13C NMR spektroskopijom.

N-metoksimetilna zaštitna skupina; C-6 supstituirani derivati pirimidina; N-1 i N-3 regioizomeri; NOE eksperimenti; pozitron-emisijska tomografija (PET)

nije evidentirano