hrvatski

SUPRAVODLJIVI MATERIJALI

U ovom diplomskom radu sam razmatrala pojavu supravodljivosti, supravodljive materijale te njihovu primjenu. Supravodljivost je još 1911. godine otkrio nizozemski fizičar Heike Kamerlingh Onnes tako što je promatrajući električna svojstva žive sasvim sluˇcajno otkrio nestajanje elektriˇcnog otpora. Supravodljivost je pojava iˇsˇcezavanja električnog otpora koja nastaje kao rezultat ohladivanja vodiča do kritična temperature. Pojava supravodljivosti je objašnjena tek 1957. godine u BCS teoriji čiji su autori John Bardeen, Leon Cooper i Robert Schrei er. Fenomen se manifestirao na izrazito niskim temperaturama blizu apsolutne nule, koje se postižu pomoću vrlo skupog tekućeg helija, zbog čega supravodljivost nije našla široku primjenu. Prije dvadestak godina otkriveni su visokotemperaturni supravodiči, koji su keramičke prirode. Oni u supravodljivo stanje prelaze na temperaturama tekućeg dušika što je puno jeftinije. Stoga visokotemperaturni supravodiči imaju sve širu primjenu. Najveći tehnički problem je kako oblikovati lomljivu keramiku u pogodne oblike (žice, trake, tanki filmovi) i što je u keramičkim slitinama relativno niska gustoća struje. YBa2Cu3O7-x (YBCO) je danas najpoznatiji primjer visokotemperaturnog supravodiˇca. On je drugi pronaden visokotemperaturni supravodič, ali prvi s kritičnom temperaturom iznad temperature tekućeg dušika. Supravodljivi materijali se koriste za izradu elektromagneta velikih iznosa magnetske indukcije, pri prijenosu električne energije, u transportu, pri izradi električnih strojeva, pri izradi komutacijskih elemenata i memorija te u mjernoj tehnici. Trenutna široka upotreba supravodiča je zanemariva spram potencijala koji ti materijali nude ako postanu supravodljivi na sobnim temperaturama.

supravodljivost

nije evidentirano