hrvatski

Prostorni odnosi kao temelj padežnih značenja – shematičnost i polisemija hrvatskoga prijedložno-padežnog izraza od + genitiv

U ovom ćemo se radu posvetiti analizi hrvatskih genitivnih izraza s prijedlogom od. To se prijedložno-padežno značenje u lokalističkim teorijama padeža najčešće smatra ablativnim podznačenjem (ili potpadežom) jednoga od temeljnih semantičkih padeža – padeža SMJERA. Osnovna je pretpostavka svih lokalistički utemeljenih padežnih teorija da su prostorna značenja temelj svim ili barem većini apstraktnijih značenja koja se potom u vezu s prototipnim prostornim značenjima dovode različitim tipovima semantičkih ekstenzija, a prema principu natkategorijalne odnosno interkategorijalne lokalizacije. Ovdje ćemo na primjeru spomenutoga prijedložno-padežnog izraza metodologijom kognitivne gramatike, koja se u svojoj početnoj verziji (Langacker 1982) i sama pojavila pod nazivom prostorna gramatika (engl. space grammar), pokušati otići korak dalje te pokušati dokazati pretpostavku o zajedničkom prostornom značenjskom temelju kao visokoshematičnom značenju ablativnosti prepoznatljivom u svim specifi čnijim padežnim izrazima s navedenim prijedlogom. Na taj će se način polisemičnost, a samim tim i logika te motiviranost (nearbitrarnost) odnosa koji vladaju u jeziku, pokazati puno čvršćom od one indirektne utemeljene na principu značenjskih lanaca, gdje se jedno značenje izvodi iz drugoga, a iz čega slijedi da ne postoji izravna značenjska veza između prototipnih na početku i rubnih značenjskih ostvaraja na kraju lanca.

shematično značenje ablativnosti; specifična genitivna padežna značenja;

nije evidentirano