hrvatski

Metabolički sindrom u osoba s posttraumatskim stresnim poremećajem

Metabolički sindrom (MS) je stanje koje se češće pojavljuje kod određenih duševnih bolesti i koje je povezano s različitim oblicima stresa. Njegova povezanost s PTSP-om u dosadašnjim istraživanjima nije se pokazala jednoznačnom i neupitnom. Cilj ovog istraživanja bio je da se utvrdi učestalost MS-a kod oboljelih od PTSP-a borbene etiologije, te da se utvrdi eventualni utjecaj pojedine skupine (sklopa) simptoma PTSP-a na učestalost MS- a, utjecaj depresivnosti i/ili anksioznosti na MS, te drugih čimbenika (npr. fizičke aktivnosti, uporabe lijekova, stupnja traumatiziranosti u djetinjstvu i u vrijeme primarne traume odgovorne za razvoj PTSP-a). U istraživanje je uključeno 115 ispitanika, muškaraca, sudionika Domovinskog rata, koji su doživjeli borbenu traumu i razvili simptome PTSP- a. Za svakog je ispitanika mjerena razina anksioznosti, depresivnosti i izraženosti simptoma PTSP-a dvama ljestvicama – samoocjenskom i ljestvicom koju ispunjava ispitivač. Mjeren je stupanj traumatiziranosti, te su prikupljeni podaci o sociodemografskim karakteristikama i uzimanju lijekova. Prisutnost ili odsutnost MS-a utvrđivana je prema kriterijima NCEP ATP III. Istraživanjem je utvrđeno da 38, 3% ispitanika oboljelih od borbenog PTSP-a ima MS. Nije utvrđena povezanost težine PTSP-a s MS-om, naprotiv, ispitanici s težim PTSP-om rjeđe su imali visceralnu pretilost. Od pojedinih sklopova simptoma, simptomi pojačane pobuđenosti pokazali su vezu s MS-om, a simptomi izbjegavanja podsjetnika na trumu i emocionalne umrtvljenosti imali su tendenciju (ali nisu dosegli statističku značajnost) da smanjuju učestalost visceralne pretilosti. Ispitanici s MS-om imali su više vrijednosti anksioznosti, dok nije bilo razlike u depresivnosti. Stupanj traumatiziranosti (intenzitet borbene traume) nije bio u vezi s MS- om, ali su ranjeni ispitanici rjeđe imali visceralnu pretilost. Ispitanici s težim PTSP-om imali su značajno više vrijednosti depresivnosti i anksioznosti. Dob je pokazala linearan odnos s brojem simptoma MS-a. Ispitanici s MS-om imali su više vrijednosti GGT-a, a nisu se razlikovali po pušenju i fizičkoj aktivnosti. Ispitanici bez MS-a češće su uzimali citalopram. Ispitanici s MS-om češće su uzimali lijekove s učinkom na kardiovaskularni sustav, antidijabetike i antilipemike i češće su imali zdravstvene teškoće (somatski komorbiditet). Osobe bez MS-a češće su bile kažnjavane. Ovo istraživanje pokazalo je da kod oboljelih od PTSP-a, na pojavnost MS-a utječu dob, anksioznost, simptomi (sklop) pojačane pobuđenosti PTSP-a, pijenje alkohola i somatske bolesti. Također se pokazalo da sam intenzitet PTSP-a nije bio u vezi s MS-om, već je smanjivao učestalost visceralne pretilosti. Postoji blizak i isprepleten odnos PTSP-a, depresivnosti i anksioznosti. Ovakav se nalaz može objasniti različitim utjecajem hipokortizolemije i pojačane noradrenergičke aktivnosti (koje su karakteristike PTSP-a) kod oboljelih.

PTSP; metabolički sindrom; anksioznost; depresija

nije evidentirano