hrvatski

Ukupni antioksidacijski status-biljeg oksidacijskog stresa

Višegodišnja istraživanja na polju slobodnih radikala i antioksidansa dovela su do otkrića primarnog uzroka čitavog niza akutnih i kroničnih bolesti – napada slobodnih radikala na tjelesna tkiva koji dovode do oksidativnog oštećenja staničnih komponenti i biomolekula. Slobodni radikali su nestabilne i vrlo reaktivne molekule koje se neprekidno stvaraju u tijelu tijekom biokemijskih redox-reakcija. Toksičnom djelovanju slobodnih radikala suprotstavlja se složeni antioksidativni mehanizam obrane. Postojanje ravnoteže između nastanka slobodnih radikala i njihovog uklanjanja pomoću sistema obrane uvjet je normalne funkcije stanica, a poremećaj ravnoteže dovodi do oksidativnog stresa i nastanka bolesti. U ovom radu prikazani su rezultati određivanja ukupnog antioksidativnog sistema obrane u bolesnika s ishemičnom bolesti srca, akutnim pankreatitisom i kroničnih alkoholičara. Ishemična bolest srca vodeći je uzročnik mortaliteta i morbiditeta u razvijenim zemljama. Sve je više dokaza o značajnoj ulozi slobodnih radikala u etiologiji i patogenezi bolesti srca i nastanku ateroskleroze. Vrijednosti ukupnog antioksidativnog sistema određivane su višekratno tijekom prvih 120 sati bolesti. Dobiveni rezultati statistički su značajno niži u svim točkama mjerenja u usporedbi s kontrolnom skupinom. Sve veći broj bolesti uzrokovanih uzimanjem alkohola ukazuje da je alkoholizam ne samo značajan socijalni nego i medicinski problem. Kronično uzimanje alkohola izaziva oštećenja svih organa, a najteža i najčešća su oštećenja jetre – glavnog organa metabolizma alkohola. Mehanizam toksičnog djelovanja alkohola je pojačano stvaranje slobodnih radikala i poremećaj ravnoteže između oksidansa i antioksidansa. Vrijednosti ukupnog antioksidativnog mehanizma obrane u bolesnika koji su dobrovoljno pristupili programu odvikavanja u trajanju od 21 dana bile su statistički značajno niže za cijelo vrijeme liječenja u usporedbi s kontrolnom skupinom. Treću skupinu ispitanika činili su bolesnici sa akutnim pankreatitisom gdje su oksidativni stres i oksidativna modifikacija važan patogenetki činitelj nastanka bolesti. Vrijednost ukupnog antioksidativnog sistema određivana je jednokratno u početnoj fazi bolesti i ststistički je značajno niža u usporedbi s kontrolnom skupinom. Rezultati određivanja ukupnog antioksidativnog sistema obrane u sve tri skupine bolesnika ukazuju na značajno smanjenu sposobnost antioksidativnog mehanizma obrane. Iako je antioksidativni obrambeni sistem složen i sastoji se od više komponenti koje djeluju na raznim mjestima i protiv različitih vrsta slobodnih radikala, dugotrajna izloženost oksidativnom stresu s vremenom dovodi do iscrpljenja, odnosno potrošnje antioksidansa. Određivanje ukupnog antioksidativnog sistema obrane koristan je laboratorijski pokazatelj postojanja oksidativnog stresa, odnosno funkcionalne sposobnosti obrambenog sistema.

oksidacijski stres; srčana bolest; akutni pankreatitis; alkoholizam

nije evidentirano