hrvatski

Problematiziranje sintagme 'etnografski film' na primjeru filmova Škole narodnog zdravlja "Andrija Štampar"

Krajem 19. stoljeća film se počinje koristiti u znanstvene svrhe kao sredstvo registracije podataka u etnološkim i antropološkim istraživanjima brojnih ekspedicija u egzotičnim i neistraženim područjima kolonijalnih carstava. Nastali filmski zapisi osobito su zanimljivi znanstvenicima, ali i širem gledateljstvu prvih kinematografa. Upravo je zanimanje široke publike utjecalo na povećanje opsega filmske djelatnosti što je rezultiralo snimanjem znanstveno-popularnih ili kulturnih filmova. Među navedene filmske žanrove ubrajamo i one zdravstveno obrazovnog karaktera koji su se pojavili početkom 20. stoljeća u produkciji Škole narodnog zdravlja kao odgovor na tadašnju globalnu zdravstvenu situaciju. U ovom izlaganju naglasak ću staviti na problem definiranja etnografskog filma koji postoji od samih početaka konstituiranja vizualne antropologije, a povezan je s izmjenama prevlasti pojedinih znanstvenih paradigmi. Analizirani su oni filmovi Škole narodnog zdravlja koji su imali značajnu ulogu u razvoju etnografskog filma u Hrvatskoj, ali i razvoju filma općenito. Radi se o filmovima koji se pretežito određuju kao pripadnici etnografskog žanra, a kao takvi još uvijek nisu valorizirani iz pozicije vizualne antropologije. Istraživanje se temelji na analizi jednog dijela filmskog opusa Škole narodnog zdravlja, prema unaprijed utvrđenim kriterijima odabira, dovodeći u vezu rezultate analize s teorijskim zasadima teoretičara vizualne antropologije i antropologije vizualne komunikacije. Cilj istraživanja je rasvijetliti ulogu i korištenje spomenutih filmova u zajednici stavljajući naglasak na primarnu funkciju istih, kao i na put koji je doveo do njihova pretvaranja u etnografske filmove, ukazujući tako na mnogostrukost upisanih značenja i njihovu višedimenzionalnost.

Škola narodnog zdravlja; etnografski film; socijalna medicina

nije evidentirano