hrvatski

Rezultati nedavnih studija o mehanizmu neurotoksičnosti fumonizina B1

Fumonizini su grupa mikotoksina koje proizvode plijesni roda Fusarium, ali uglavnom plijesan F. verticilloides (nekada F. moniliforme). Od otkrića u 1980-tima do danas izolirano je više od petnaestak fumonizina, a neki od njih su fumonizin A1 (FA1), fumonizin A2 (FA2) i fumonizin B1 (FB1). Utvrđeno je da je FB1 od svih izoliranih fumonizina najučestaliji i najtoksičniji. Fumonizini su nađeni širom svijeta kao zagađivači različitih namirnica, međutim najčešće ih se nalazi na kukuruzu te hrani i krmivu čija je osnova kukuruz. U domaćih životinja pokazano je da fumonizini u konja uzrokuju leukoencefalomalaciju kopitara, a u svinja edem pluća. U pokusnim životinjama (štakori i miševi) fumonizini imaju nefrotoksičan i hepatotoksičan učinak. U određenim regijama svijeta (središnja Amerika ili južna Afrika) gdje je kukuruz osnova ljudske prehrane, razvoj nekih bolesti u ljudi kao što je primarni karcinom jetra, rak jednjaka i defekt neuralne cijevi se povezuju s izloženošću fumonizinima. Ipak epidemiološke studije nisu pronašle povezanost konzumacije hrane zagađene fumonizinima i razvoja navedenih bolesti u ljudi. Stoga je Međunarodna organizacija za istraživanje raka (International Agency for Research on Cancer, IARC) klasificirala najtoksičniji i najučestaliji od fumonizina, FB1 kao mogući karcinogen (grupa 2B). Na staničnom nivou nekoliko je mehanizama toksičnosti pa tako i neurotoksičnosti FB1 proučavano kao što je remećenje normalnog metabolizma sfingolipida i povećanje oksidacijskog stresa. Naše nedavne studije na stanicama neurološkog podrijetla (astrocitima i neuroblastomima) ukazala su da FB1 uzrokuje poremećaj homeostaze kalcija u stanicama i tako moguće uzrokuje staničnu smrt.

mikotoksini; fumonizin B1; neurotoksičnost; leukoencefalomalacija kopitara

nije evidentirano