hrvatski

EPR spektroskopija krute trehaloze: utjecaj neuređenosti matrice na dinamiku paramagnetskih centara

U ovoj disertaciji proučava se dinamika paramagnetskih centara induciranih ioniziranim zračenjem u polikristalnoj i staklastoj trehalozi. Pokazuje se da je ovaj modelni sustav podesan za istraživanje utjecaja neuređenosti matrice i vodikovih veza na promatrana dinamička svojstava molekula u području niskih temperatura gdje se zapažaju odstupanja od teorijskih opisa prema Debye-u za stanje stakla. Kao osnovna eksperimentalna metoda koristi se elektronska paramagnetska rezonancija (EPR) pri čemu se međudjelovanje spina elektrona i rešetke detektira mjerenjem tzv. efektivnog spin-rešetka relaksacijskog vremena elektrona paramagnetskog centra. Razmatra se efikasnost prijenosa energije sa spinskog sustava na rešetku te se dobiveni rezultati mjerenja diskutiraju u okviru teorijskog pristupa modela mekog potencijala. Posebno se diskutira postojanje staklastih modova koji doprinose većoj gustoći vibracijskih stanja molekulske dinamike u staklu u odnosu na kristal. Rezultati izneseni u disertaciji odnose se primarno na istraživanja bazičnog tipa no dio istraživanja ima i aplikativni potencijal kroz primjenu polimorfa trehaloze u dozimetriji.Rezultati izloženi u ovoj disertaciji predstavljaju izvorne znanstvene doprinose primarno u eksperimentalnom izučavanju fenomena bozonskog vrha tj. molekulske dinamike u staklastim materijalima na niskim temperaturama. Potvrđena je univerzalnost utjecaja modova bozonskog vrha u krutinama u staklastom stanju, a metoda EPR spektroskopije dokazana prikladnom za takva istraživanja.

trehaloza; staklasto stanje; paramagnetski centri; spin-rešetka relaksacija

nije evidentirano