hrvatski

Beta-laktamaze proširenog spektra u urinarnim izolatima enerobakterija

Enterobakterije su velika porodica gram-negativnih štapićastih bakterija u koje spada 20 rodova i oko 100 vrsta. Najčešće su pokretne i ne stvaraju spore. Fakultativni su anaerobi, metabolički su aktivne i čine oko 5 posto ukupne fiziološke flore probavnog trakta ljudi i životinja. Enterobakterije brzo I lako stječu otpornost na antibiotike a u najvažnije mehanizme ubrajamo beta-laktamaze proširenog spectra I plazmidne ampC beta-laktamaze. Β-laktamaze proširenog spektra su važna determinanta rezistencije na novije beta-laktamske antibiotike. Uzrokuju rezistenciju na peniciline, cefalosporine i monobaktame a kodirane su na konjugativnim plazmidima. ESBL i ampC pozitivni sojevi se često izoliraju kod infekcija mokraćnog sustava. Plazmidne ampC beta-laktamaze su nastale prijenosom kromosomskog ampC gena bakterija iz rodova Enterobacter, Citrobacter, Serratia i Pseudomonas na plazmid. Uzrokuju rezistenciju na cefalosporine prve, druge i treće generacije, cefamicine i kombinacije penicilina s inhibitorima beta-laktamaza ali ne hidroliziraju cefepim. Javljaju se rijeđe nego ESBL. Sojevi pozitivni na ESBL i ampC beta-laktamaze često uzrokuju infekcije urinarnog trakta a sobzirom da plazmidi koji ih kodiraju često sadržavaju i gene rezistencije na ne-beta-laktamske antibiotike kao što su aminoglikozidi, fluorokinoloni, tetraciklini, sulfonamidi, trimetoprim i kloramfienikol predstavljaju veliki terapijski problem kako u bolnicama tako i u izvanbolničkoj populaciji. Cilj istraživanja bio je odrediti prevalenciju i tipove ESBL i plazmidnih ampC beta-laktamaza u izolatima enterobakterija prikupljenih iz urina u Kantonalnom zavodu za javno zdravstvo. Osjetljivost na antibiotike je testirana metodom dilucije u bujonu. Prenosivost rezistencije na ceftazidim je testirana metodom konjugacije u bujonu uz uporabu E. coli A15R- kao recipijenta. Geni koji kodiraju ESBL iz SHV, TEM i CTX-M porodice i plazmidne ampC beta-laktamaze su detektirani PCR-om i elektroforezom u agaroza gelu. Obrađen je 121 soj. Najčešće izolirani uzročnik infekcija urinarnog trakta bila je K. pneumoniae. ESBL su detektirane u 89% bolničkih i 77% izvanbolničkih urinarnih izolata. Najveće stope rezistencije zabilježene su na cefuroksim (96%) i piperacilin (90% kod bolničkih sojeva i 72% kod izvanbolničkih). Visoke stope rezistencije također je pokazivao i cefazidim (82& kod bolničkih i 72% kod izvanbolničkih). Najveću osjetljivost su pokazivali imipenem i meropenem sa svega 3.6 i 15% rezistentnih izolata. Plazmidne AmpC beta-laktamaze su pronađene u 50% bolničkih i 48% izvanbolničkih izolata. Prijenos rezistencije na cefazidim konjugacijom je zabilježen u 34 bolnička soja (60%) i 12 izvanbolničkih sojeva (18%). Među 39 bolničkih testiranih sojeva 18 je produciralo TEM, 16 CTX-M i 9 SHV beta-laktamazu. Od 56 izvanbolničkih sojeva 52 je posjedovalo CTX-M beta-laktamaze, , 29 TEM i 21 SHV beta-laktamaze. Do sada je U Bosni i Hercegovini rađeno svega nekoliko istraživanja vezanih uz prevalenciju ESBL i plazmidnih ampC beta-laktamaza. U ovom istraživanju utvrđena je visoka stopa ESBL među urinarnim izolatima enterobakterija. Najzastupljenija je CTX-M porodica beta-laktamaza proširenog spektra što se podudara s rezultatima iz literature. ESBL-pozitivni sojevi su pokazivali i visok stupanj rezistencije na ne-beta-laktamske antibiotike u odnosu na ESBL negativne sojeve. Važna je pravilna i brza laboratorijska detekcija takvih sojeva kako bi se izbjegao terapijski neuspjeh.

beta-laktamaze proširenog spektra; enterobakterije; rezistencija

nije evidentirano