hrvatski

Substratna specifičnost izvanstanične lipaze bakterije Streptomyces rimosus

Lipaze (triacilglicerol acilhidrolaze, E.C. 3.1.1.3) su enzimi koji hidroliziraju esterske veze triglicerola masnih kiselina. Ovi enzimi zadržavaju aktivnost u različitim organskim otapalima, gdje mogu katalizirati i druge transformacije osim hidrolitičke reakcije kojom su definirani. To svojstvo čini ih važnih biokatalizatorima primjenjivima u organskoj kemiji, farmaceutskoj industriji i biotehnologiji. U okviru ovog istraživanja pročistili smo izvanstaničnu lipazu iz filtrata kulture Streptomyces rimosus kromatografijom na kolonama CM-celuloze, Phenyl-Sepharose CL-4B i Sephadexa G-75 Superfine. Pročišćenom enzimu ispitana su kinetička svojstva - supstratna specifičnost i regioselektivnost u reakcijama hidrolize prirodnih supstrata lipaza i p-nitrofenil estera, te efikasnost u reakciji transesterifikacije. Istražen je i utjecaj organskih otapala na stabilnost i hidrolitičku aktivnost ove lipaze. Uočeno je da optimalni supstrati ovog enzima imaju srednju duljinu masnokiselinskog lanca, da je hidrolitička aktivnost povećana uvođenjem dvostrukih veza u acilni lanac, te da je brže hidroliziran triacilglicerol s dvostrukom vezom u cis položaju. U glicerol esterima masnih kiselina enzim katalizira hidrolizu primarnih i sekundarnih esterskih veza. Nekoliko organskih otapala koja se ne miješaju s vodom povećalo je hidrolitičku aktivnost lipaze. Dioksan je aktivirao ovaj enzim u širokom rasponu koncentracije, čak do 4, 5 puta. Lipaza je bila stabilna u smjesama otapala koje su sadržavale 50% (v/v) etanol, 1, 4-dioksan, acetonitril ili aceton, a tetrahidrofuran i N, N-dimetilformamid (oba 50%) su potpuno inaktivirali ovaj enzim. Transesterifikacija racemičnog 1-fenil etanola s vinil acetatom, katalizirana izvanstaničnom lipazom bakterije Streptomyces rimosus u n-heksanu, odvijala se uz umjerenu R-enantioselektivnost.

nije evidentirano

nije evidentirano