hrvatski

Konstrukcija i evaluacija skala namijenjenih mjerenju prepoznavanja i iskustava ekonomskog nasilja nad ženama u intimnim vezama

Ekonomskom nasilju nad ženama u ovom je radu teorijski pristupljeno prvenstveno iz perspektive feminističkih teorija, a glavni teorijski koncepti o faktorima povezanim s ekonomskim nasiljem operacionalizirani su koristeći tzv. socijalno-ekološki model. Nasilje u ovom radu definiramo kao obrasce ponašanja koji imaju za cilj demonstraciju moći, zastrašivanje, prisilnu kontrolu i ugnjetavanje osobe nad kojom se ono vrši, a ekonomsko nasilje kao ponašanja kojima nasilnik ograničava, kontrolira i iskorištava ženine ekonomske resurse i potencijale. Glavni cilj rada je konstrukcija i evaluacija skala za mjerenje prepoznavanja i iskustava različitih oblika ekonomskog nasilja nad ženama u intimnim vezama, a dodatni ciljevi su konceptualni opis ekonomskog nasilja te iznošenje empirijskih podataka o faktorima socijalno-ekološkog modela povezanim s ekonomskim nasiljem. Empirijsko istraživanje provedeno je mješovitom metodologijom, tj. kombinacijom dubinskih intervjua i fokus grupa na tri skupine žena te potom metodom ankete na reprezentativnom uzorku žena koje imaju minimalno jednu godinu iskustva suživota s intimnim partnerom, s posebnom pažnjom posvećenom istraživačkoj etici i metodologiji istraživanja nasilja nad ženama. Na temelju rezultata kvalitativnog istraživanja i uvida u postojeću literaturu konstruirane su četiri skale iskustava i jedna skala prepoznavanja ekonomskog nasilja. Evaluacija skala pokazala je da su dvije skale iskustava ekonomskog nasilja multidimenzionalne. Za sve konstruirane skale i subskale (njih ukupno 10) utvrđena je zadovoljavajuća valjanost i pouzdanost. U radu je potvrđena glavna hipoteza da će konstruirani instrumenti (skale) pouzdano i valjano mjeriti predviđene predmete mjerenja te izvedene hipoteze da se ekonomsko nasilje nad ženama u intimnim vezama manifestira u nekoliko međusobno povezanih skupina oblika, da se iskustva pojedinih oblika ekonomskog nasilja mogu objasniti čimbenicima s individualne razine, razine veze, zajednice te društva, kao i da se prepoznavanje ekonomskog nasilja može objasniti nekim sociodemografskim karakteristikama žena i njihovim vjerovanjem u mitove o nasilju nad ženama (ali ne i iskustvom nasilja). Utvrđeno je i da je najzastupljeniji oblik ekonomskog nasilja nad ženama onaj koji se odnosi na opće oblike ekonomskog nasilja, a koje je doživjelo 25, 4% žena. Potom slijede oblici ekonomskog nasilja nakon prekida intimne veze (23, 6% žena od bivših partnera), ponašanja kojima partner onemogućava ekonomsku neovisnost žene koja je zaposlena (20, 1% zaposlenih žena) i ekonomsko nasilje vezano za uzdržavanje djece (8, 1% žena koje zajednički s partnerom uzdržavaju djecu). Oko jedne trećine žena slabo prepoznaje ekonomsko nasilje, nešto više od četvrtine ga prepoznaje osrednje, a oko 40% žena dobro prepoznaje ekonomsko nasilje.

ekonomsko nasilje; feminističke teorije; konstrukcija i evaluacija skala; nasilje nad ženama; rodne nejednakosti; socijalno-ekološki model

nije evidentirano