hrvatski

Sinteza, strukturna karakterizacija i biološka aktivnost novih derivata citozina i 7-deazapurina

Zbog važnosti citozina i 7-deazapurina kao bioloških i kemoterapijskih agenasa, razvoj novih derivata iz okosnica njihove strukture bitan je za razvoj novih potencijalnih lijekova. U ovom radu opisana je sinteza novih C-5 alkinilnih derivata citozina (9-16)i C-6 supstituiranih derivata 7-deazapurina (17-25). ‘Klik’ reakcijom potpomognutom mikrovalovima N-1-propargiliranog derivata citozina (2) s odgovarajućim azidima uveden je 1, 2, 3-triazolni prsten u položaj N-1 pri čemu su sintetizirani spojevi 3-8. C-5 alkinilni derivati citozina 9-16 pripravljeni su Pd-kataliziranom Sonogashira-inom reakcijom unakrsnog spajanja 5-jod-N-1-metiltriazolilnih derivata citozina 3-8 s odgovarajućim alkinima, koji su potom reakcijom N-heteroanulacije in situ prevedeni u derivate 7-deazapurina (17-25). Strukturna i spektroskopska karakterizacija derivata citozina i 7-deazapurina provedena je 1H-NMR, te UV/Vis i fluorescencijskom spektroskopijom. Rezultati spektroskopskih istraživanja pokazuju da ciklizacija i povećanje konjugacije kod spojeva 10, 14 i 16 poboljšavaju spektroskopske karakteristike, osobito fluorescencije. Farmakološki učinci i moguće biološke mete predviđeni su in silico analizom (PASS). Kako bi se odredili mogući mehanizmi bioloških djelovanja spojeva ispitana je interakcija odabranih spojeva s ct-DNA, a iz rezultata UV/Vis i fluorimetrijskih spektara vidljivo je da se spojevi 7 i 8 najbolje vežu za ct-DNA.Citostatska aktivnost in vitro novosintetiziranih spojeva ispitat će se na staničnim tumorskim linijama porijeklom iz čovjeka HeLa (adenokarcinom vrata maternice), CaCo-2 (adenokarcinom debelog crijeva), Raji (Burkittov limfom) i K562 (kronična mijeloidna leukemija u blastičnoj krizi.

C-5-alkinilni derivati citozina; derivati 7-deazapurina; Sonogashira-ina reakcija; ‘klik’ reakcija; biološka aktivnost; ct-DNA

nije evidentirano