hrvatski

Značajnost određivanja koncentracije aminokiselina metodom tandemske spektrometrije masa u dijagnostici i tijeku liječenja argininosukcinične acidurije

Argininosukcinična acidurija (ASA) je autosomno recesivna aminoacidopatija prouzročena manjkom enzima iz ciklusa ureje argininosukcinat-liaze (ASL) koji cijepa argininosukciničnu kiselinu na arginin i fumarat. Bolest se očituje u dojenačkoj dobi s izrazitom hiperamonijemijom i kliničkim manifestacijama koje uključuju letargiju, somnolentnost, gubitak apetita, povraćanje, tahipneju, respiracijsku alkalozu i progresivnu encefalopatiju. Kako je hiperamonijemija stanje koje zahtijeva hitan terapijski pristup, za pravovremenu dijagnozu nužno je prepoznati manjkavi enzim iz ciklusa ureje mjerenjem koncentracija aminokiselina u plazmi i urinu. Muško novorođenče s hiperamonijemijom nepoznate etiologije. Aminokiseline su kvantificirane metodom tandemske spektrometrije masa udružene s tekućinskom kromatografijom visoke djelotvornosti (API 3200, tvrtka AB Sciex ; UPLC Nexera, tvrtka Shimadzu) uz primjenu reagensa aTRAQ™ tvrtke AB Sciex. Navedenom metodom moguće je istovremeno kvantificirati 45 aminokiselina u plazmi uz interne standarde poznatih koncentracija za svaku aminokiselinu. Analizirane su i sve kodirajuće regije gena za ASL u suradnom inozemnom centru University Children's Hospital u Zürichu, Švicarska. Rezultati Uz prisutnu izrazitu hiperamonijemiju (1047 µmol/L ; N 24-48 µM), u nalazu aminokiselina u plazmi nađene su izrazito povišene koncentracije citrulina (415 µM ; N 9- 35 µM) i argininosukcinične kiseline (1308 µM) koja se ne nalazi u zdravih ljudi. Koncentracija arginina bila je granično niska (18 µM ; N 6-130 µM). Na osnovu ovog nalaza postavljena je dijagnoza argininosukcinične acidurije. U skladu s postavljenom dijagnozom nađeno je da je pacijent homozigot za još neopisanu besmislenu (engl. non- sense) mutaciju c.1128C>A p.(Tyr376*) u genu za ASL. Mjerenje koncentracije aminokiselina metodom tandemske spektrometrije masa nužno je kod svih stanja s hiperamonijemijom nepoznatog uzroka, a osobito u diferencijalnoj dijagnostici poremećaja ciklusa ureje. Također je u dijagnosticiranih bolesnika nužno uz amonijak mjeriti i aminokiseline u plazmi i urinu kao jedan od parametara pri praćenju uspješnosti liječenja.

Argininosukcinična acidurija; tandemski spektometar masa; laboratorijska dijagnostika

nije evidentirano