hrvatski

Varijabilnost koncentracija mikroelemenata i fitata u zrnu različitih genotipova ozime pšenice

Značajan dio svjetskog stanovništva izložen je nedostatku Fe i Zn u prehrani te je cilj provedenog istraživanja utvrditi postoji li varijabilnost genotipova ozime pšenice prema koncentracijama i bioraspoloživosti Fe i Zn, što je analizirano u zrnu 343 genotipa. Raspon (24.33 - 95.75 mg/kg) i prosjek (38.79 mg/kg) koncentracija Fe bili su znatno veći nego koncentracije Zn (raspon 13.30 - 38.93 i prosjek 21.35 mg/kg). Koncentracije Fe varirale su nešto više (koef. var. 25.4 %) nego Zn (21.1 %), a značajno veći koeficijent varijabilnosti (45.3 %) utvrđen je za koncentracije fitata (prosjek 11.37 g/kg, raspon 3.62 - 23.68 g/kg). Odnos fitat/Fe bio je prosječno 25 (raspon 6.7 – 59.9), a odnos fitat/Zn 55 (16.5 - 140). Kod 65 genotipova (19 % analiziranih genotipova) utvrđen je odnos fitat/Fe < 15 (niži odnos je indikator veće bioraspoloživosti). Nije utvrđen odnos fitat/Zn < 15, ali je kod 7 genotipova odnos bio < 20. Klasterskom analizom izdvojena su 3 klastera iznadprosječnih bioraspoloživosti: 4 genotipa s iznadprosječnim koncentracijama Fe i Zn i ispodprosječnim odnosima fitat/Fe i fitat/Zn ; 49 genotipova s ispodprosječnim odnosima fitat/Fe i fitat/Zn, ali s nešto nižim koncentracijama Fe i Zn ; još 13 genotipova iznadprosječne bioraspoloživosti. Najveći je klaster sa 175 genotipova prosječnih koncentracija Fe, Zn i fitata, a kod 102 preostala genotipa mogu se očekivati vrlo niske bioraspoloživosti Fe i Zn. Rezultati dokazuju varijabilnost analiziranih genotipova pšenice prema svojstvima koja značajno utječu na sadržaj bioraspoloživog Fe i Zn u cjelovitom zrnu pšenice.

cink ; željezo ; fitat ; bioraspoloživost

nije evidentirano