hrvatski

ODRŽATI SE POD SVAKU CIJENU – RAZMNOŽAVANJE BILJAKA

Zbog nerijetko nerazjašnjenih i / ili pogrešnih interpretacija (naročito u školskim udžbenicima) o životnim ciklusima i razmnožavanju biljaka, jedna od najčešćih učeničkih miskoncepcija je poistovjećivanje vegetativnog i nespolnog razmnožavanja biljaka. Svrha ovog predavanja je ukazati na potrebu razrješavanja postojećih pogrešnih tumačenja. Naime, biljke imaju dva načina razmnožavanja: generativno i vegetativno, vezana uz njihov ciklus izmjene generacija. Generativnim razmnožavanjem biljka stvara isključivo haploidne gamete ili spore, koje stvaraju genetički različite potomke. Stvaranje spora naziva se nespolnim generativnim razmnožavanjem jer u izmjeni generacija spore ne ulaze u proces oplodnje, a nastaju mejotičkim diobama i produkt su sporofitske generacije. Njihovim daljnjim mitotičkim diobama razvija se generacija gametofit, koja stvara gamete. Stoga je to spolno generativno razmnožavanje jer u izmjeni generacija gamete uvijek ulaze u proces oplodnje. Vegetativnim pak razmnožavanjem biljka nikada ne stvara spore ili gamete, već umnožava somatske stanice svog vegetativnog tijela ili njegovog dijela, isključivo mitotskim putem. Tako nastaju specifični fragmenti, vegetativna rasplodna tjelešca, bulbili, vriježe, podanci, gomolji i sl. Potomci ovakvog razmnožavanja uvijek su genetički identični matičnoj biljci koja ih je proizvela (klonovi) te je vegetativno razmnožavanje “kolniranje” dominantne generacije biljaka (gametofit kod mahovina, a sporofit kod ostalih biljaka).

izmjena generacija biljaka, generativno (spolno i nespolno) razmnožavanje, vegetativno razmnožavanje

nije evidentirano