hrvatski

Stabilnost i adaptabilnost prinosa novih OS hibrida kukuruza

U o{troj konkurenciji koja danas karakterizira tr`i{te sjemena hibridnog kukuruza cilj je svakog oplemenjiva~kog programa do}i do {to kvalitetnijeg genotipa. Ovo podrazumijeva kreiranje genotipova visokog prinosa koje }e ujedno odlikovati visoka postojanost (stabilnost) i prilagodljivost (adaptabilnost) svojstava od interesa. Provedena su dvogodi{nja istra`ivanja stabilnosti i adaptabilnosti prinosa F1 generacije kri`anaca dobivene L×T kri`anjem elitnih inbred linija kukuruza. Istra`ivanja su izvr{ena na ukupno {esnaest lokaliteta tijekom 1995. i 1996. godine. Procijenjeni parametri kojima se opisuje stabilnost i adaptabilnost prinosa - koeficijent regresije, varijanca odstupanja od regresije i ekovalenca omogu}ili su grupiranje genotipova u skupine s obzirom na visinu, stabilnost i adaptabilnost prinosa. Izdvojeno je pet genotipova visokog i stabilnog prinosa te {iroke op}e adaptabilnosti, {est nestabilnih genotipova adaptabilnih na niskoprinosne okoline, sedam adaptabilnih na visokoprinosne okoline te {est genotipova kojima nije precizno utvr|ena pripadnost niti jednoj od navedenih skupina. Izra~unate su i korelacije izme|u prinosa i procijenjenih parametara kao i pojedina~no izme|u parametara. U 1995. godini nisu utvr|ene zna~ajne korelacije izme|u prinosa i procijenjenih parametara. U 1996. godini utvr|ena je zna~ajna pozitivna korelacija izme|u prinosa i koeficijenta regresije te zna~ajna negativna korelacija izme|u prinosa i ekovalence. Na razini obje godine istra`ivanja utvr|ena je zna~ajna pozitivna korelacija samo izme|u prinosa i koeficijenta regresije. Ovakvi rezultati ukazuju na neovisnost prinosa o ve}ini procijenjenih parametara {to dalje navodi na zaklju~ak da je mogu}a istovremena selekcija na visinu, stabilnost i adaptabilnost prinosa kod kukuruza. U pojedina~nim godinama istra`ivanja kao i na razini obje godine utvr|en je vrlo visok stupanj povezanosti izme|u parametara varijance odstupanja od regresije i ekovalence. Ovo ukazuje mogu}nost kori{tenja manjeg broja parametara za odre|ivanje stabilnosti i adaptabilnosti prinosa (npr. samo koeficijenta regresije i ekovalence), a da se pri tome ne umanji preciznost procjene. U o{troj konkurenciji koja danas karakterizira tr`i{te sjemena hibridnog kukuruza cilj je svakog oplemenjiva~kog programa do}i do {to kvalitetnijeg genotipa. Ovo podrazumijeva kreiranje genotipova visokog prinosa koje }e ujedno odlikovati visoka postojanost (stabilnost) i prilagodljivost (adaptabilnost) svojstava od interesa. Provedena su dvogodi{nja istra`ivanja stabilnosti i adaptabilnosti prinosa F1 generacije kri`anaca dobivene L×T kri`anjem elitnih inbred linija kukuruza. Istra`ivanja su izvr{ena na ukupno {esnaest lokaliteta tijekom 1995. i 1996. godine. Procijenjeni parametri kojima se opisuje stabilnost i adaptabilnost prinosa - koeficijent regresije, varijanca odstupanja od regresije i ekovalenca omogu}ili su grupiranje genotipova u skupine s obzirom na visinu, stabilnost i adaptabilnost prinosa. Izdvojeno je pet genotipova visokog i stabilnog prinosa te {iroke op}e adaptabilnosti, {est nestabilnih genotipova adaptabilnih na niskoprinosne okoline, sedam adaptabilnih na visokoprinosne okoline te {est genotipova kojima nije precizno utvr|ena pripadnost niti jednoj od navedenih skupina. Izra~unate su i korelacije izme|u prinosa i procijenjenih parametara kao i pojedina~no izme|u parametara. U 1995. godini nisu utvr|ene zna~ajne korelacije izme|u prinosa i procijenjenih parametara. U 1996. godini utvr|ena je zna~ajna pozitivna korelacija izme|u prinosa i koeficijenta regresije te zna~ajna negativna korelacija izme|u prinosa i ekovalence. Na razini obje godine istra`ivanja utvr|ena je zna~ajna pozitivna korelacija samo izme|u prinosa i koeficijenta regresije. Ovakvi rezultati ukazuju na neovisnost prinosa o ve}ini procijenjenih parametara {to dalje navodi na zaklju~ak da je mogu}a istovremena selekcija na visinu, stabilnost i adaptabilnost prinosa kod kukuruza. U pojedina~nim godinama istra`ivanja kao i na razini obje godine utvr|en je vrlo visok stupanj povezanosti izme|u parametara varijance odstupanja od regresije i ekovalence. Ovo ukazuje mogu}nost kori{tenja manjeg broja parametara za odre|ivanje stabilnosti i adaptabilnosti prinosa (npr. samo koeficijenta regresije i ekovalence), a da se pri tome ne umanji preciznost procjene.

kukuruz; prinos zrna; stabilnost; adaptabilnost

nije evidentirano