hrvatski

Prediktori mjera psiholoških stanja u kontekstu transakcijske teorije stresa i načina suočavanja

U radu se analizira relativna važnost nekih razmjerno stabilnih individualnih svojstava te procesa kognitivnih procjena i suočavanja sa stresom u predviđanju rezultata na mjerama specifičnih komponenata stanja anksioznosti. Na uzorku od 449 muškaraca, polaznika temeljne vojne obuke, u dobi od 18 do 27 godina, primijenjeni su mjerni instrumenti za samoprocjenu odabranih psiholoških konstrukata: percepcije vlastite (ne)kompetentnosti, eksternalnosti, intenziteta i trajanja doživljenog stresa, mjere situacijski specifičnih strategija suočavanja sa stresom, te skala za procjenu komponenata stanja anksioznosti. Hijerarhijske višestruke regresijske analize pokazale su da upotrijebljeni skup prediktora uspijeva objasniti statistički, ali i teorijski i praktički značajan dio varijabiliteta rezultata na komponenti kognitivne zabrinutosti (45, 5%), kao i na autonomno-emocionalnoj komponenti (32, 2%) stanja anksioznosti. Intenzitetu anksioznih simptoma procijenjenih na temelju obje korištene skale, u prvom redu doprinosi izraženiji opći doživljaj vlastite nekompetentnosti kao relativno trajne dimenzije opće slike koju pojedinac ima o sebi. Od ispitanih načina suočavanja, jedino pokušaji reinterpretacije stresnog događaja doprinose nižoj, a strategije pasivizacije, maštanja i traženja socijalne podrške nešto višoj razini anksioznosti, odmjerenoj na temelju obje subskale. Rezultati daju djelomičnu potporu temeljnim teorijskim pretpostavkama o posredujućoj ulozi načina suočavanja u odnosima između pojedinih komponenata modela stresa i suočavanja.

teorija stresa i suočavanja; psihološka prilagodba; stanje anksioznosti

nije evidentirano