hrvatski

Psihološki aspekti alergijskih bolesti: pregled spoznaja

Suvremeni pogled na etiologiju i progresiju bolesti podrazumijeva interaktivno djelovanje genetskih, fizioloških, psiholoških i bihevioralnih čimbenika te čimbenika okoliša, koji utječu na sposobnost tijela da ostane i postane zdravo, odnosno da se odupre ili prevlada bolest. Psihosocijalni čimbenici koji se najčešće dovode u vezu s alergijskim bolestima su osobine ličnosti u užem smislu, emocionalna stanja, raspoloženja, stilovi suočavanja sa stresom i socijalna podrška. Ispitivanja odnosa između psiholoških osobina i alergijskih bolesti mogu se svrstati u tri glavne skupine. Jedna se skupina bavi ispitivanjem psiholoških osobina koje bi se mogle smatrati predisponirajućima za pojavu alergijskih bolesti. U okviru druge skupine ispituju se osobine ličnosti i psihološki status bolesnika ovisno o težini i vrsti alergijske bolesti. Treća skupina ispitivanja bavi se odnosom između doživljenog stresa i funkcionalnih, fizioloških i subjektivnih parametara kod pacijenata oboljelih od alergijskih bolesti. Kod osoba koje boluju od alergijskih bolesti, a posebno atopijskih, općenito su utvrđeni izraženiji neurotizam, sramežljivost, anksioznost i depresivnost te slabije vještine suočavanja sa stresom. Najnovije analize rezultata istraživanja odnosa između psihosocijalnih čimbenika i atopijskih poremećaja potvrđuju njihovu dvosmjernu povezanost. Pri tom je negativno djelovanje atopijskih poremećaja na mentalno zdravlje izraženije od negativnog djelovanja psihosocijalnih čimbenika na razvoj i prognozu atopijskih poremećaja. Ovi rezultati upućuju na potencijalnu važnost psiholoških intervencija u uspješnoj prevenciji i kontroli atopijskih poremećaja. I nadalje je otvoreno pitanje mehanizama koji leže u osnovi recipročne povezanosti psihosocijalnih čimbenika i atopijskih poremećaja.

biopsihosocijalni model; ličnost; stres; atopija

nije evidentirano