hrvatski

Izraženost ispitne anksioznosti kod adaptivnih i neadaptivnih perfekcionista i neperfekcionista

„Perfekcionizam je težnja za nepogrešivošću, a perfekcionisti su osobe koje žele biti savršene u svim područjima života“ (Flett i Hewitt, 2002, str. 5). Iako su se brojni teoretičari razlikovali u svom pogledu na perfekcionizam, rezultati istraživanja upućuju na višedimenzionalnost ovog konstrukta. Prema dvoprocesnom modelu perfekcionizma (Slade i Owens, 1998) možemo razlikovati pozitivan i negativan perfekcionizam. Pozitivan perfekcionizam uključuje postavljanje visokih, ali realnih i dostižnih ciljeva pri čemu je njihovo postizanje praćeno osjećajem zadovoljstva. Suprotno tome, negativan se perfekcionizam odnosi na postavljanje nerealnih i nedostižnih ciljeva, pretjeranu samokritičnost te usmjerenost na izbjegavanje pogrešaka i odgađanje zadataka u čijoj je osnovi strah od neuspjeha. Karakteristike negativnog perfekcionizma se u određenoj mjeri preklapaju s karakteristikama ispitne anksioznosti koja predstavlja sklop fenomenoloških, fizioloških i bihevioralnih reakcija na podražaje vezane uz evaluativne situacije. Cilj ovog istraživanja bio je ispitati razlike u izraženosti ispitne anksioznosti između adaptivnih i neadaptivnih perfekcionista i neperfekcionista. 331 student fakulteta Sveučilišta u Zagrebu ispunio je Ljestvicu pozitivnog i negativnog perfekcionizma (PNPS) i Upitnik ispitne anksioznosti (TAI). Sudionike smo prema rezultatima na dimenzijama pozitivnog i negativnog perfekcionizma podijelili u tri skupine. Skupinu adaptivnih perfekcionista činili su sudionici visoko na dimenziji pozitivnog i nisko na dimenziji negativnog perfekcionizma. Skupinu neadaptivnih perfekcionista činili su sudionici nisko na dimenziji pozitivnog i visoko na dimenziji negativnog perfekcionizma, a skupinu neperfekcionista sudionici s niskim rezultatima na obje dimenzije perfekcionizma. Utvrđena je statistički značajna razlika u izraženosti ispitne anksioznosti između skupina adaptivnih i neadaptivnih perfekcionista i neperfekcionista. Ispitna anksioznost statistički je značajno viša kod neadaptivnih perfekcionista u odnosu na adaptivne perfekcioniste i neperfekcioniste dok između tih dviju skupina razlika nije utvrđena. Dobiveni rezultati su u skladu s očekivanjima i idu u prilog mogućnosti distinkcije pozitivnih i negativnih aspekata perfekcionizma. Kako je samo za skupinu neadaptivnih perfekcionista karakterističan visok negativan perfekcionizam, dobivena viša razina ispitne anksioznosti je razumljiva i objašnjiva s obzirom da u podlozi i negativnog perfekcionizma i ispitne anksioznosti leže motiv za izbjegavanjem neuspjeha i strah od pogrešaka.

ispitna anksioznost; pozitivan perfekcionizam; negativan perfekcionizam; adaptivni perfekcionisti; neadaptivni perfekcionisti

nije evidentirano