hrvatski

Ugodnost i usklađenost negativnog afekta s aktivacijom autonomnog živčanog sustava

Cilj eksperimenta bio je ispitati ulogu crte ugodnosti u odnosu subjektivnog iskustva negativnog afekta (NA) i promjena u simpatičkoj I parasimpatičkoj aktivaciji tokom laboratorijske indukcije emocija. U istraživanju je sudjelovalo 99 ispitanica, studentica različitih fakulteta Sveučilišta u Rijeci. Negativne emocije su inducirane upotrebom jednog standardiziranog emocionalnog filmskog isječka dok je za mjerenje temeljne razine simpatičke aktivacije korišten emocionalno neutralni isječak. Tokom gledanja filmskih isječaka kao indikatori simpatičke aktivacije mjerene su elektrodermalna aktivacija i amplituda perifernog pulsa, a kao indikator parasimpatičke aktivacije mjerena je visokofrekventna varijabilnost rada srca. Podaci o subjektivnom iskustvu NA prikupljeni su pomoću upitnika sastavljenog za potrebe ovog istraživanja, neposredno nakon prezentacije emocionalnog isječka. Ugodnost je mjerena upitnikom NEO-PI-R (Costa i McCrae, 2005). Utvrđeno je postojanje značajne interakcije NA i Ugodnosti na parasimpatičku aktivaciju (F(1, 84) = 4.18 ; ?2 = 0.05 ; p < 0.05). Ispitanice s nižim rezultatom na skali Ugodnosti nisu pokazale promjenu u parasimpatičkoj aktivaciji između neutralnog i emocionalnog filmskog isječka, te je takav obrazac reagiranja jednak bez obzira na doživljeni stupanj NA. Nasuprot tome, ispitanice koje su visoko na Ugodnosti, pokazale su povećanje parasimpatičke aktivacije ako su imale snižen NA, a njezino smanjenje ako su imale povišen NA. Sličan obrazac utvrđen je i za promjene u simpatičkoj aktivaciji koja na očekivani način prati promjene u NA samo kod ispitanica koje imaju viši rezultat na Ugodnosti (F(1, 90) = 4.60 ; ?2 = 0.05 ; p < 0.05). Interpretacija rezultata temeljena je na činjenici da je sposobnost empatije jedna od glavnih komponenti dimenzije ugodnosti. Ljudi niskih rezultata na Ugodnosti imaju poteškoća u ostvarivanju kvalitenih socijalnih interakcija i često ulaze u konflikte. Uzrok tome može biti neuspješno prepoznavanje i uživljavanje u tuđe emocije, što je obilježje niske empatije. Manjak sposobnosti za empatiju mogao bi, između ostaloga, proizlaziti upravo iz neusklađenosti subjektivnog iskustva vlastitih emocionalnih procesa i njihove fiziološke komponente.

ugodnost; negativni afekt; aktivacija parasimpatikusa i simpatikusa

nije evidentirano