hrvatski

Eksperiment konstruiranih zonalnih jezika

Nakon kratkih uvodnih komentara o jeziku i kulturi, i o pojmu lingua franca, tekst opisuje stanovite probleme, nastale u posljednje vrijeme zbog jačanja uloge engleskoga u međunarodnom kontekstu. Struktura engleskoga je osobita zbog vrlo velikog rječnika, fonetske i pravopisne specifičnosti i složene sintakse i frazeologije (ali uz razmjerno ograničenu mogućnost tvorbe riječi iz sastavnica). Učenje je zato u pravilu vrlo dugo, što je od sredine dvadesetog stoljeća, nakon što je engleski počeo dobivati prevlast u svijetu, dovelo do pada znanja drugih jezika. Redukcija znanja više jezika, pogotovo u Europi, može se smatrati nepovoljnom pojavom. U ovom radu, kao moguće rješenje, predlaže se i model tzv. "trolista", tj. učenje (barem) općih detalja iz triju jezika (prema izboru), i to iz triju glavnih jezičnih skupina u Europi (slavenske, romanske i germanske). Iznimni (ili dodatni) naglasak može se dati učenju jezika izvan tih triju skupina, što bi dovelo do "četverolista". Na kraju rada, iznijeti su neki aspekti u vezi s eksperimentom stvaranja zonalnih konstruiranih jezika, konkretno u odnosu na novoslavenski, koji je prije nekoliko godina konstruirao Vojtěch Merunka (informatičar i sveučilišni profesor u Pragu). Taj umjetni jezik ima pet vrlo korisnih odlika: 1) visok stupanj pasivnog razumijevanja za osobe koje znaju neki slavenski jezik ; 2) brzo aktivno učenje za govornike slavenskih jezika ; 3) preciznost u provođenju računalnih prijevoda između živih slavenskih jezika (uloga 'parsera') ; 4) pojednostavljenje koje omogućuje isto lakšu vezu s drugim zonalnim konstruiranim jezicima ; 5) strukturu koja općenito olakšava osobama koje ne znaju slavenske jezike da ipak nauče dovoljno za prodor u slavenski jezični svijet. Zonalni konstruirani jezici, u načelu, mogli bi znatno pomoći u povezivanju svijeta.

jezik i kultura, engleski, višejezičnost u Europi, zonalni konstruirani jezici, novoslavenski

Talijanski sažetak: L'esperimento nella costruzione di lingue zonali Chiarite alcune nozioni generali sulla lingua e cultura, insieme al concetto di lingua franca, la relazione affronta i problemi che sono emersi di recente causati dell’incremento del ruolo svolto dall’inglese nell’ambito internazionale. La struttura dell’inglese è particolare nella misura in cui possiede un vasto lessico, tratti specifici di carattere fonetico e ortografico, sintassi e fraseologie complesse (ma con possibilità ristrette rispetto alla formazione di vocaboli derivati da forme di parole integrali). L’apprendimento diventa pertanto un processo lungo, il quale dalla metà del ventesimo secolo, in seguito al dominio dell'inglese nel mondo, conduce allo stesso tempo alla riduzione della conoscenza di altre lingue. La diminuzione della conoscenza di varie lingue, particolarmente in Europa, può essere interpretata come una vicenda sfavorevole. Come una soluzione, nel testo è stata avanzata la proposta del cosiddetto modello "a tre foglie". Esso comporterebbe l'apprendimento di alcuni dettagli generali di tre lingue (a scelta), selezionate dai tre gruppi linguistici europei (gruppo slavo, rom