hrvatski

Generativnost u srednjoj odrasloj dobi i neki njezini korelati

U središtu interesa provedenog istraživanja je koncept generativnosti kojeg je pedesetih godina predstavio Erikson u svojoj psihosocijalnoj teoriji razvoja ličnosti. Erikson je definirao generativnost kao brigu za stvaranje i vođenje sljedeće generacije i smatrao ju je dominantnim obilježjem sedmog stadija razvoja, u srednjoj odrasloj dobi. Eriksonov koncept doživio je brojna proširenja. Danas se najobuhvatnijim modelom generativnosti smatra McAdamsov i de St. Aubinov model (1992) koji prikazuje generativnost kao složeni psihosocijalni konstrukt sastavljen od sedam međusobno povezanih komponenti (kulturalni zahtjevi, unutarnja želja za generativnošću, generativna briga, vjera u vrstu, generativno obvezivanje, generativno djelovanje i generativna priča), okupljenih oko zajedničkog cilja promicanja dobrobiti i razvoja budućih generacija. Cilj je ovog istraživanja bio utvrditi u kojoj mjeri razvijenost generativnosti u odrasloj dobi ovisi o ishodima kriza prvih šest stadija razvoja iz Eriksonove teorije, te ispitati odnos generativnosti s nekim sociodemografskim varijablama i životnim zadovoljstvom. Ispitivanje je provedeno na uzorku ispitanika srednje odrasle dobi (37-50 godina ; N=108), različitih sociodemografskih karakteristika. Korišteni su sljedeći instrumenti: uvodni obrazac sa sociodemografskim podacima, Loyola skala generativnosti (McAdams i de St. Aubin, 1992), subskale povjerenja, nezavisnosti, inicijative, produktivnosti, identiteta i intimnosti iz Erikson-upitnika (Ochse i Plug, 1986). Prvi korak u realizaciji postavljenog cilja uključivao je utvrđivanje faktorske strukture i pouzdanosti Loyola skale generativnosti koja mjeri tzv. generativnu brigu i šest subskala iz Erikson-upitnika koje mjere komponente ličnosti iz prvih šest stadija Eriksonove teorije. U skladu s rezultatima validacije skale su adaptirane kako bi se dobile verzije skala koje na našem uzorku ispitanika pokazuju zadovoljavajuća psihometrijska svojstva. Nisu utvrđene spolne razlike u rezultatima na adaptiranoj Loyola skali generativnosti. Nadalje, utvrđena je značajna pozitivna povezanost između generativne brige i životnog zadovoljstva. Generativna briga nije se značajno mijenjala u funkciji obrazovnog nivoa. Na kraju, u skladu s očekivanjima pokazalo se da ispitanici tzv. više generativnih zvanja (uglavnom iz područja prosvjete i zdravstva) pokazuju značajno veću razinu generativne brige nego ispitanici tzv. manje generativnih zvanja (uglavnom iz područja proizvodnih i administrativnih djelatnosti).

Generativnost; srednje doba; korelati

nije evidentirano